Chaenomeles (dwergkwee)

Door het veelzijdige aspect als sierplant heeft Chaenomeles een vaste plaats veroverd in vele tuinen. Deze bladverliezende heester zal iedereen verleiden met zijn bloemenpracht.

Morfologie

De Chaenomeles behoort tot de familie van de Rosaceae en groeit uit tot een vrij brede en compacte stuik. De dwerkwee is meestal een meerstammige plant met een zeer grillige vorm. Het is een bladverliezende heester die, afhankelijk van de cultivar, tussen de 50 cm en 4 meter hoog kan worden De met doornen begroeide takken bieden een natuurlijke schuilplaats aan tal van dieren. Afhankelijk van de cultivar verschijnen er rode, witte, roze of oranje bloemen.

Herkomst

De plant is inheems in Japan en China. Daar werd deze al op het einde van de 18de eeuw gekweekt. Sir Joseph Banks wordt beschouwd als de ontdekker van deze soort.

Grond, standplaats

De struik kan best in volle zon of halfschaduw worden aangeplant en worden gebruikt als solitair, haagplant of in borders. De Chaenomeles is niet te kieskeurig naar grondsoort, zolang deze maar vruchtbaar en goed doorlatend is. Het is een langzame groeier die een brede vorm krijgt. De dwergkwee is een goede winterharde plant en kan temperaturen tot -15 °C verdragen. Met zijn uitbundige bloei in het voorjaar is het een aandachtstrekker in elke tuin.

Uitzonderlijk kunnen de planten ook in grote containers of op daktuinen worden aangeplant. Omwille van de dichte compacte groei en de venijnige doornen zijn de struiken zeer geschikt voor aanplant in openbare plantsoenen. Geplant in een haag vormt deze een goede dichte struik en een ideale schuilplaats voor vogels of kleine zoogdieren.

Om te gebruiken in een haagvorm mag een plantafstand worden genomen van maximum 50 cm. Om in borders te gebruiken mogen afstanden van 0.6 tot 1 meter worden gerespecteerd.

Blad

De heester heeft eironde tot langwerpig glimmende bladeren die in de zomer een rode schijn kunnen krijgen.

Bloemen, vruchten

De bloemen komen vanaf maart te voorschijn op het naakte hout en zijn daarom goed zichtbaar. Ze lijken op deze van appels, hebben 5 bloemblaadjes, zijn tot 3 cm groot en ongevuld. De vruchten lijken op kleine appeltjes, zijn groen of geel van kleur en kunnen tot 10 cm groot worden. Vruchten rijpen in augustus en zijn eetbaar.

Snoei

Chaenomeles verdraagt goed snoeien, zelfs oudere struiken kunnen sterk ingesnoeid worden om deze te verjongen. Het gebeurt best na de bloei waardoor ook de groei wordt afgeremd. Om de natuurlijke groeiwijze van de plant niet te veel te verstoren is het best zo min mogelijk te snoeien. Buiten het verwijderen van wat “verkeerd” staande takken of oud hout moet er niet zo veel aan gebeuren. Omdat de bloemen en vruchten zich op meerjarig hout ontwikkelen, komt overmatig snoeien niet ten goede aan de vruchtzetting.

Bij soorten die gebruikt worden als leiplant tegen een muur of op een raster is jaarlijks snoeien om de vorm erin te houden mogelijk.

Ziekten

De plant kan gevoelig zijn voor schimmel als deze niet in volle zon wordt geplant. Kleine zwarte vlekken op de bladeren zijn een symptoom voor de bladvlekken ziekte, de afgevallen bladeren moeten verwijderd worden om verdere infecties te voorkomen.

Vermeerderen

De plant kan vermeerderd worden door te stekken. In Juli-Augustus kunnen onverhoute twijgen in een pot met aarde worden gestoken. De plant kan ook worden vermeerderd door afleggen.

Varia

De dwergkwee wordt zelden aangeplant omwille van zijn vruchten. Deze zijn nochtans op vele manieren te gebruiken. Ze kunnen verwerkt worden in bloemstukken, gebruikt worden omwille van hun lekkere geur en er kan confituur of jam mee gemaakt worden. Rauw zijn de vruchten bijna niet te eten, ze zijn zeer hard en zuur.

Recept voor jam
Schrob en was de appeltjes tot ze proper zijn en snijd deze vervolgens in dobbelsteentjes. Doe in een pot met water en laat geruime tijd inkoken tot de appels zacht zijn. Laat een paar uur rusten. Giet vervolgens alles door een neteldoek. Per 100ml sap voeg je 50 gram suiker toe en een verdikkingsmiddel (te kopen in de supermarkt en verwerken volgens de gebruiksaanwijzing). Doe het mengsel in inmaakpotten en laat afkoelen.

De dwerkwee kan ook worden opgekweekt in bonsaivorm.

Cultivars

Chaenomeles cathyensis, tot 4 meter hoog, lancetvormige bladen , rozewitte bloemen, kan als leiplant gebruikt worden.

Cheanomeles japonica, brede tot 1,25 meter hoge, geschikt voor randbeplanting:

• 'Dart's Coverpower': lichtoranje bloemen, goed te gebruiken als bodembedekker
• 'Red Joy': opvallend kleine bladeren en dubbele zalmkleurige bloemen
• 'Rising Sun': lichtgele tot roomwitte bloemen
• 'Sargentii': lage doornige struik met helderoranje bloemen

Chaenomeles speciosa, tot 3 meter hoog, zware doornen:

• 'Diane': witroze bloemen
• 'Geisha Girl': abrikooskleurige bloemen
• 'Simonii': dwergstruik met bijna kruipende takken, goede bodembedekker
• 'Yukigoten': lage heester met lichtgele bloemen

Chaenomeles x superba, dit is een kruising tussen C. speciosa en C. japonica:

• 'Cameo': lage, breed uitgroeiende struik met helderroze bloemen, bodembedekker
• 'Crimson and Gold': breed uitgroeiende struik met donkerrode bloemen
• 'Pink Lady': tot 1.25m hoog met roze bloemen
• 'Salmon Horizon': zeer lage, breed spreidende groei, zalmroze bloemen
• 'Fascination': tot 1m hoog met diep scharlakenrode bloemen