Parrotia Persica (IJzerhout)

Spijtig genoeg komt deze bladverliezende plant vrij weinig voor in onze contreien. De Parrotia Persica is nochtans een echte vierseizoenen plant met een mooie schorskleur in de winter, een bloei in de vroege lente (nog voor de bladeren ontluiken). En decoratieve solitair in de zomer en geeft een prachtige herfstverkleuring. Het is een aandachtstrekker die niet misstaat in elke middelgrote tot grote tuin.

Naamsverklaring

De Latijnse naam komt van de Duitse plantkundige F.W. Parrot die in de eerste helft van de 19de eeuw deze plant ontdekte in perzië (meer bepaald het huidige Iran). De Nederlandse benaming is waarschijnlijk overgenomen van de engelse benaming voor de plant: Persian Ironwood. Deze naam werd gegeven omwille van het zeer harde hout.

Morfologie

De Parrotia behoort tot de familie hamamelidaceae, wat ook duidelijk te zien is aan de vroege bloei. Het is een struikvormige boom die meestal tussen de 5 en 7 m hoog word en pas na ongeveer 15 jaar zijn volle hoogte heeft bereikt. De Parrotia Perscia word zelden een boom in onze regionen, het blijft eerder een meerstammige struik. Zelfs als de plant een duidelijke hoofdtak heeft blijft de neiging bestaan om vele zijtakken te groeien. Enkele cultivars zijn eventueel op een stam te kweken. Zijn groeivorm wordt het best omschreven als omgekeerd eivormig.

Herkomst

Is afkomstig van Perzië, de boom is vooral in noord Iran terug te vinden. In zijn oorspronkelijke habitat kan deze uitgroeien tot 25 meter.

Grond, standplaats

Voelt zich goed thuis op een zonnige standplaats, of lichte halfschaduw. Het heeft een vrij oppervlakkig wortelgestel, dit heeft tot gevolg dat bij lange aanhoudende droogte de struik best extra water krijgt. Is een goede winterharde plant maar oppassen voor een standplaats met een droge koude wind. In veel literatuur is terug te vinden dat de plant een licht zure grond nodig heeft, maar in praktijk heeft de Parrotia geen problemen met een neutrale of zelfs licht alkalische PH. Heeft een goede voedzame bodem nodig en mulchen is ideaal (tegen het uitdrogen van de toplaag van de grond). Omwille van zijn zeer decoratieve vorm kan is hij uiterst geschikt om als solitair te dienen, met eventueel wat lage onderbeplanting. Voor een prachtige herfstverkleuring is een beschutte warme plek nodig.

Blad

Als de bladeren te voorschijn komen hebben deze eerst een paarsroodachtige kleur dat later glanzend groen word in de zomer. De bladeren zijn tussen de 4 tot 10cm en hartvormig.

Bloemen, vruchten

Vermits de plant behoort tot de familie van de hamamelidaceae bloeit de plant voor hij bladeren krijgt net zoals de toverhazelaar (Hamamelis). Dit kan gaan vanaf januari tot maart. Op het naakte hout verschijnen kleine rode bloemen, ze zijn vrij klein en onopvallend. Het is een bloeiwijze zonder kroonbladeren, enkel de schutbladeren en rode meeldraden zorgen voor de kleur. De plant krijgt houtige bruine tweezijdige doosvruchten met een zaad in elke helft die openspringen. Het opkweken uit zaad is theoretisch mogelijk maar vermits het een trage groeier is neemt dit veel tijd in beslag.

Schors

De schors is glad en grijs. Op oudere leeftijd begint deze in plakken af te bladeren waardoor een mooi kleurpatroon van grijs, gele en zelfs roos-tinten zichtbaar word. Dit gebeurt enkel op de stam en oudere takken. Dit verhoogt de decoratieve waarde van de plant in de winter.

Snoei

Best zo min mogelijk snoeien om het karakter van de boom niet verloren te laten gaan. Als er dan toch moet gesnoeid worden om bv. eventuele vorstschade weg te snoeien kan dit best gebeuren in het voorjaar, net na de bloei voor de bladeren uitlopen.

Ziekten

De struik heeft weinig last van ziekten of insecten.

Varia

Laat zich moelijk verplanten.

Cultivars

• ‘Horizontalis’ heeft een meer horizontaal takkenpatroon.
• ‘Pendula’ compactere vorm, met meer neerwaards gerichte takken.
• ‘Select’ jonge bladeren hebben een heel donkerpurpere rand.
• ‘Vanessa’ heeft een meer opgaande vorm, is dichter en compacter, is eventueel bruikbaar in kleinere ruimten. Heeft meer de neiging boomvormig te worden.
• ‘Bella’, ‘Felicie’ en ‘Ruby Vase’worden als laanboom opgekweekt.
• ‘Jodrell Bank’ is de cultivar met de meest opgaande vorm.