Wat doen we met botte messen en scharen?

Het gebeurt iedereen wel eens. Een mes dat niet snijdt, een schaar die niet knipt. Het kan een ontzettende ergernis zijn. Wat doe je dan met deze messen en scharen? Weggooien of proberen te slijpen? Hoe doe je dat, slijpen en wat heb je ervoor nodig? Wanneer je tijdens het groenten snijden geen tijd hebt om uitgebreid een mes te slijpen, kan dit ook op een simpele en snelle manier.

Gereedschappen om te slijpen

Oliesteen

Dit is de oudste en tegenwoordig minst gebruikte slijpsteen. Je doet er een klein laagje olie op voordat je hem gebruikt. Vroeger werd deze steen gebruikt om scheermessen te slijpen.

Wetsteen

De wetsteen is een platte steen met hele fijne korreltjes. Tegenwoordig worden ze meestal van diamantpoeder gemaakt.

Watersteen

Deze Japanse stenen worden gemaakt met verschillende korrelgroottes. Zo kan je voor ieder karwei de bijpassende steen gebruiken. Hoe fijner de korrel, hoe scherper de snede.

Leg de steen voor je neer en haal het snijvlak van het mes er in de lengte overheen en beweeg hem verschillende malen over de steen in de lengterichting. Draai het mes daarna om en herhaal dit aan de andere kant van het snijvlak. Oefen eerst een paar keer met een oud mes. Maak de watersteen en oliesteen na afloop goed schoon en droog voordat je ze opbergt.

Het aanzetstaal

Dit is een stalen ronde priem die je met het handvat naar boven op een ondergrond vasthoudt. Daarna haal je het snijvlak van het mes in één beweging langs het aanzetstaal. Dit doe je verschillende keren aan beide kanten van het snijvlak. Wanneer het aanzetstaal verkleurt maak je het schoon met slaolie en een stukje keukenrol.

Universeel slijper

Wanneer koken echt je hobby is en je graag scherpe messen hebt, kan het een idee zijn om een universeel slijper aan te schaffen. Maar deze is in verhouding natuurlijk wel veel duurder dan bovenstaande manieren.

De schaar

Wanneer een schaar niet meer goed knipt gaan we eerst proberen om deze met zo weinig mogelijk handelingen weer werkende te krijgen. Schuur de knipvlakken op met een schuurpapiertje en kijk of er geen speling op de schroef in het scharnierpunt zit. Is dit het geval? Leg de schaar dan met de schroefkop op een metalen oppervlak bv de bovenkant van de bankschroef. Sla nu met een hamer op het schroefeinde tot de speling verdwenen is. Wanneer de schaar nu nog niet scherp genoeg is kan je een wetsteen gebruiken. Je beweegt de wetsteen in een rechte hoek over de knipvlakken. Dit doe je een aantal keer totdat de schaar weer goed knipt.

Messen zonder kartels

Messen zonder kartels kan je op dezelfde manier slijpen als scharen. Behalve een wetsteen, kan je ook een oliesteen of watersteen gebruiken. Slijpen doe je aan beide kanten van het snijvlak. Naast slijpstenen kan je ook een universeel slijper gebruiken. Raadpleeg voor gebruik eerst de handleiding.

Bot worden van messen voorkomen

• Gebruik een houten of kunststof snijplank. Snijplanken van glas of keramiek zorgen voor botte messen.
• Gebruik een messenblok of hang je messen op. In een lade beschadigt het snijvlak.
• Was je messen af met de hand en stop ze niet in de vaatwasser.

Je kan niet echt voorkomen dat je messen bot worden maar je kan het wel zo lang mogelijk uitstellen. Messen met kartels worden minder snel bot als gladde messen. Gelukkig maar wat deze messen kan je zelf bijna niet slijpen.

Gebruik messen voor het karwei waarvoor ze bestemd zijn

Messen met kartels zijn geschikt voor brood en tomaten (alles met een harde buitenkant en een zachtere binnenzijde) en messen met een gladde snede voor vlees, groente en fruit.

Snelle tip

Ben je de groenten aan het snijden met een bot mes en heb je niet echt tijd om uitgebreid het mes te gaan slijpen? Zet dan een aardewerk beker op zijn kop en haal het snijvlak van het mes een aantal keren schuin over het ongeglazuurd randje aan de onderkant van de beker. Het is niet ideaal, maar na afloop is het mes in ieder geval weer beter bruikbaar.