Problemen met de waterkraan verhelpen

Een slechtwerkende kraan zorgt voor veel ergernis en meestal tot een groot waterverlies. Met enkele simpele handgrepen heb je de kraan in geen tijd gerepareerd. Een ideale klus voor een doe-het-zelver.

De waterkraan

De gewone tapkraan

De eenvoudige waterkraan of tapkraan, bestaat uit een aan de leiding vastgeschroefd kraanhuis en een daarop bevestigde zgn. kraankop. Midden door deze kraankop steekt de ‘spil’, die van boven voorzien is van een dwarsstukje waarmee we de kraan dus open en dicht draaien, terwijl die spil onderaan een grove schroefdraad heeft, waardoor het mogelijk is de eigenlijke sluitklep, de zgn. danser met de daaraan bevestigde kraanschijf, op de zetel te drukken.

Vroeger spraken we van een kraanleertje, maar dat is nu kraanschijf geworden, een schijfje van hardrubber of kunststof. De danser, waar het schijfje met behulp van een klein moertje tegenaan gedrukt zit, is een soort plat tolletje met stift er bovenop, dat in een gaatje van de spil valt. De waterdruk stuwt de danser naar boven zodra de kraan opengedraaid wordt. Er bestaan ook bolle schijfjes die met de bolle kant naar beneden de watertoevoer afsluiten. Zij hebben geen bevestigingsmoertje, maar worden zelf op het schroefeindje van de danser gedraaid. Om te voorkomen dat het water ook boven uit de kraan zou spuiten, is de naad tussen kraankop en kraanhuis met een fiberring afgesloten.

Zingende kraan

Een veel voorkomend euvel is de zgn. zingende kraan, die zodra hij opengedraaid wordt een bijzonder hinderlijk hoog snerpend geluid geeft, dat vaak zelfs bij de buren duidelijk te horen is.

Zoals met veel dingen, is deze storing kinderlijk eenvoudig te verhelpen, als u het maar even weet. De remedie wordt als volgt toegediend: de hoofdkraan even afsluiten; kraankop losdraaien; de danser met zijn stift uit het gaatje van de spil nemen; met de scherpe kant van de hamer een paar stevige tikken op de rand van dit spilgaatje geven; het hele geval weer in elkaar zetten en weg is het zingen.

Lekkende pakking

Ook vaak voorkomend is het doorsijpelen van water rondom de spil. De oorzaak hiervan is een lekkende grafietpakking waarmee het spilgat is afgedicht. Als eenvoudigste middel kunt u eerst proberen het zeskantige moertje van de pakkingdrukker, waar de spil doorheen steekt, wat aan te draaien. De pakking wordt hierdoor vaster aangedrukt, wat wel eens helpt. Heeft dit geen succes, dan dient het katoen van de pakking vernieuwd te worden. Hiervoor is pluiskatoen of -hennep in de handel, al of niet reeds gedrenkt in talk of grafiet. De hoofdkraan behoeft voor deze operatie nu eens niet afgesloten te worden, de kraan zelf blijft namelijk dicht. Alleen de pakkingdrukker wordt losgedraaid en helemaal omhoog geschoven. Daarna moet u proberen, met behulp van een haaknaald de oude katoen- of henneppakking eruit te pulken. Is dit gelukt dan wordt de nieuwe pakking rechtsom om de spil gewonden en voorzichtig met een dunne schroevendraaier of iets dergelijks naar beneden gedrukt. De pakkingdrukker zorgt dan verder wel, door eenvoudig aandraaien, voor een goede afdichting.

De kraan drupt

Een druppende kraan kan verschillende oorzaken hebben. Om ze op te sporen moet in ieder geval eerst de hoofdkraan afgesloten worden. Daarna schroeven we de kraankop eraf en gaan eens nauwkeurig kijken wat er aan de hand is. Dat kan het eenvoudigste en ook meest voorkomende euvel een versleten kraanschijfje zijn. Dat is gemakkelijk te verhelpen door het aanbrengen van een nieuw exemplaar. Met de platte tang wordt het kleine moertje losgedraaid en het nieuwe schijfje op het schroefeindje van de danser gedraaid. Wanneer de kraankop er weer opgeschroefd wordt is het goed meteen even de fiberring, tussen kop en kraanhuis te bekijken om te beoordelen of deze misschien eveneens vernieuwd dient te worden. Bent u niet al te zeker omtrent de maat van het oude schijfje dan is het goed dit even mee te nemen, om bij aankoop van de nieuwe te tonen. Aftapkraantjes hebben meestal als maat 1/4 duim, flinke kranen boven de wasbak zijn veelal 3/8, terwijl de keukenkraan vrijwel altijd 1/2 duim meet. Dat was dan de meest simpele oplossing.

Er kunnen zich echter ook andere gevallen voordoen. Er kan bijv. iets (een metaalsplintertje e.d.) tussen schijfje en zetel geraak zijn. Bij nauwkeurige inspectie komt dit al gauw aan het licht.

Voordat u de hoofdkraan weer opendraait, is het in huizen met verschillende zelfstandige bewoners (onderhuurders) goed, hiervan even melding te maken. Het is immers vaak gebeurd, dat zij tijdens de afsluitperiode, bij een vruchteloze poging water af te tappen vergaten de kraan weer dicht te draaien, met alle nare en veelal zeer kostbare gevolgen van dien.

Defecte zetel

Dit is een wat moeilijker te verhelpen oorzaak van een lekkende kraan, die echter niet zo vaak voorkomt. Het kraanschijfje sluit de watertoevoer af, door op een ringvormige opstaande rand binnen in het kraanhuis te drukken. Deze ring of zetel kan door de een of andere oorzaak (hard aangedrukte metaalsplinter bijv.) beschadigd zijn, waardoor eer. lek ontstaat. Gaat het alleen maar om kalkaanslag, dan is die gemakkelijk met een stukje schuurpapier te verwijderen. Is echter de zetelrand werkelijk niet glad meer. dan is de enige oplossing nafrezen of een nieuwe kraan aanschaffen.

Het nafrezen gebeurt met een speciaal voor dat doel gemaakt apparaatje. De werking is duidelijk. Door de dubbele conus met schroefdraad past het apparaatje in verschillende kraanhuizen. Fijnregeling en aandrukveer zorgen ervoor dat het freesje op de juiste wijze op de zetel komt te rusten, zodat hiervan juist voldoende afgefreesd kan worden om de zetelrand weer mooi glad, te maken. De hierbij vrijkomende metaalsplinters dienen zorgvuldig verwijderd te worden, om het euvel niet opnieuw te laten ontstaan.

Daar vergeleken met de aanschaf van een nieuwe kraan, het kopen van zulk een apparaatje niet voordelig is en ook het halen van de vakman voor zulk een karweitje met de huidige arbeidslonen een kostbare zaak is, is het meestal verstandiger een nieuwe kraan aan te schaffen. U heeft dan immers ook weer een geheel nieuw binnenwerk, wat vele voordelen heeft.

Bij alle werkjes aan waterkranen dient u te bedenken dat niet iedere uitvoering zo eenvoudig is. De verchroomde kranen van een wasbak hebben namelijk een extra beschermkap. Om die te verwijderen moet u eerst de stervormige kraangreep eraf trekken. Deze zitten namelijk gewoon met een vierkantje geklemd op de spil. Daarna kunt u de beschermkap eraf draaien en pas dan ziet u een normale kraankop.

Hoe pakt men een kraan aan

Stukgedraaide of versleten spilschroefdraad

Dit euvel kan wel eens even tijdelijk verholpen worden door het aanbrengen van een tweede schijfje, waardoor de klemplaats van de draad wat hoger komt te liggen, maar afdoende is dat natuurlijk niet. Ten minste een nieuw binnenwerk of een geheel nieuwe kraan is de definitieve oplossing.

Geruis van stromend water

Doet zich dat na het openen van de hoofdkraan ergens in huis voor, dan staat er stellig een kraan open die u dus vergeten bent dicht te draaien. Direct op onderzoek uitgaan!

De conische kraan

Deze eenvoudige kraanconstructie die u aantreft bij melkbussen, wijnvaten, biertapinstallatie en dergelijke, wijkt geheel af van de hiervoor beschreven waterkraan. De conisch gevormde en doorboorde kraanspil past in het eveneens conische kraanhuis. Deze passing zorgt dus voor een goede afsluiting en als de spil gedraaid wordt, komt het boorgat in het verlengde van de aftapbuis, waardoor de vloeistof vrij kan weglopen. Meestal wordt de afdichting bevorderd door een beetje vet aan de spilconus. Zijn beide vlakken door veelvuldig gebruik een beetje ruw geworden, dan kunt u ze met wat slijppasta weer zuiver op elkaar inslijpen. Ook bij gaskranen zult u deze constructie aantreffen, al moet deze thans, door de komst van het aardgas, door middel van een drukveer extra beveiligd zijn.