De slimme meter: ideaal en handig? Of onveilig en onnodig?
De slimme meters hebben de afgelopen jaren al een aantal malen het nieuws gehaald. Soms positief, soms negatief. Er wordt vooral gesproken over de bedreiging die de meters zouden vormen voor onze privacy. Er heerst echter ook de nodige verwarring rondom wat er precies wel en niet mogelijk is. Dit heeft al een aantal malen tot misverstanden geleid. Hoe zit het nu precies met deze slimme meters?
De techniek staat voor niets en we zien dan ook een steeds verdergaande automatisering in het leven om ons heen. Niet alleen in de vorm van tablets, telefoons, andere apparatuur of auto's, maar ook in minder opvallende zaken. De slimme meter is daar een goed voorbeeld van. Eigenlijk is het basisidee heel eenvoudig en voor de hand liggend. In plaats van ieder jaar manueel je meterstanden door te moeten geven, gaat dat met de slimme meters automatisch. Je hebt er geen omkijken meer naar en het klopt altijd.
Hoe slim is de meter?
De naam slimme meter is eigenlijk niet zo goed gekozen. Het geeft het idee dat de energiemeter van alles kan en doet, alsof er een bepaalde vorm van intelligent gedrag of een of ander geavanceerd algoritme in zit. Het is in de basis gewoon een normale energiemeter die de meterstanden bijhoudt. Daarbij is een communicatiemodule aanwezig, waarmee de netbeheerder op afstand automatisch de meterstanden kan opvragen.
Hoe werkt de communicatie?
De slimme meter werkt niet via het internet, maar met kan rechtstreeks benaderd worden door de netbeheerder. Dit gebeurt via de GPRS techniek en dus niet via je eigen internetverbinding of WiFi. De GPRS techniek zit ook in onze telefoons om mobiel internet mogelijk te maken. De maximale snelheid waarmee gegevens overgebracht kunnen worden is beperkt. Daardoor is de mobiele wereld ondertussen grotendeels overgestapt op het snellere UMTS (3G, 4G). Maar voor het kleine beetje data dat de energiemeters over dragen, is GPRS meer dan voldoende. Een belangrijk voordeel van GPRS is dat de dekking ervan in heel Nederland goed is en dat de techniek relatief goedkoop is.
Slimme meter voor elektrisch of gas?
Normaal gesproken zal je altijd gelijktijdig overstappen op slimme meters voor zowel gas als elektrisch. Meestal is de elektriciteitsmeter de daadwerkelijk slimme meter met de communicatie module. Ook de gasmeter wordt dan vervangen en deze wordt verbonden met de elektriciteitsmeter. Zodat alle gegevens gezamenlijk worden doorgegeven. Afhankelijk van je situatie en aanbieder kan je ook voor alleen een slimme meter voor gas of elektrisch gaan. Maar in de meeste gevallen is daar geen goede reden voor. Ook de watermeter kan in sommige gevallen gekoppeld worden, zodat je daar ook geen omkijken meer naar hebt.
Overstappen naar de slimme meter?
In veel gebieden nemen de energieleveranciers en netbeheerders het initiatief om de woningen in een wijk over te zetten naar een slimme meter. Dat kost je op dat moment verder niets. Mocht je zelf graag over willen stappen, terwijl je nog niet op de rol staat voor de overstap, dan kan dat ook. In veel gevallen betaal je dan wel een bedrag. Dat verschilt echter per energiebedrijf, dus let daar even op. Overigens streeft de overheid ernaar geheel Nederland over te hebben op slimme meters rond het jaar 2020.
Wat zijn de voordelen van de slimme meter?
Deze nieuwe energiemeters bieden een aantal voordelen. In hoeverre deze echt een belangrijk verschil maken voor jou als consument is erg verschillend. Voor veel mensen zullen de genoemde voordelen in de praktijk nauwelijks een verschil maken. Dat is dan ook de reden, dat veel mensen niet zo staan te springen om de slimme meters. De belangrijkste voordelen op een rij:
- Je hoeft zelf nooit meer je meterstanden op te schrijven en door te geven. Het scheelt je dus een handeling en je kunt het niet vergeten. Voor sommige mensen een extra groot voordeel, wanneer de meter op een lastig te bereiken plaats hangt.
- Je krijgt tweemaandelijks een overzicht van je energieverbruik van je energieleverancier.
- Je daadwerkelijke energieverbruik wordt vaker gebruikt om je energierekening te bepalen. Grote verrassingen bij je jaarafrekening zullen daardoor niet meer voorkomen.
- Je kunt een nauwkeurig beeld krijgen van je energieverbruik. Dit kan je helpen energie te besparen.
Voordelen zijn vooral voor het energiebedrijf?
Eén van de grootste redenen om de slimme meters te willen gebruiken, zijn de voordelen die het biedt voor de energieleveranciers zelf. Het kost ze veel minder moeite om de correcte meterstanden van hun klanten te krijgen. Ze hoeven niet langer brieven naar de mensen te sturen. En vooral ook geen herinneringen, wanneer er maar geen meterstand wordt doorgegeven. In sommige gevallen sturen ze zelfs nog een mannetje langs om toch maar een correcte stand te krijgen. Al de kosten die daar mee gemoeid gaan, raken ze kwijt. Geen wonder dat ze de meters graag installeren en overstappen op dit nieuwe systeem.
Welke nadelen kleven er aan de slimme meters
Er zijn een aantal nadelen aan de slimme meters. Het meest gehoorde bezwaar is die van de privacy. De energieleverancier krijgt immers meer controle over de meterstanden en daarmee meer inzicht in je verbruik. Er heerst echter wel enige verwarring omtrent dit punt. De meters kunnen namelijk nauwkeurig bijhouden hoe hoog je energieverbruik is op ieder moment van de dag. Daarmee kun je een persoonlijk profiel opbouwen. Er is echter wetgeving over hoe vaak de meters uitgelezen mogen worden. De volgende regels gelden:
- Eén keer per jaar voor je jaarafrekening.
- Zes keer per jaar voor het tweemaandelijkse overzicht.
- Wanneer dat noodzakelijk is voor het beheer of onderhoud van de meter of van het energienet.
- Wanneer je overstapt naar een andere leverancier of als je verhuist.
Daarmee kan er eigenlijk niet een echt profiel opgesteld worden en is je privacy niet in het geding. Ervan uitgaande natuurlijk dat deze regels nauwgezet nageleefd worden. Want in hoeverre de energiebedrijven gecontroleerd worden op deze regels is niet geheel duidelijk. Toch kun je je afvragen wat een netbeheerder precies allemaal kan bepalen op basis van die gegevens en wat er verder aan kwalijke zaken mee gedaan zou kunnen worden.
Misbruik maken van de informatie
Een ander mogelijk gevaar zit in het misbruik door derden. Het is in principe mogelijk op afstand mee te kijken naar je energieverbruik. Daarmee kan in veel gevallen vrij eenvoudig worden vastgesteld of er wel of niet iemand thuis is. Ideale informatie voor kwaadwillenden. Hoe reëel dit gevaar echt is, is moeilijk te zeggen. En het is natuurlijk de vraag of deze mogelijkheden echt de kans vergroot dat er bij je ingebroken wordt. Aan de andere kant is voorkomen beter dan genezen.
Straling van de slimme meter?
Een ander punt dat nog weleens genoemd wordt is, dat de meters de hele dag aan het data verzenden zouden zijn en daarmee een flinke dosis straling genereren. Dat is een wat extreme weergave van de werkelijkheid. In de eerste plaats werkt de communicatiemodule op basis van GPRS. Dus net als vele mobiele telefoons voorheen deden en een heel aantal nog steeds. Daarbij staat de meter niet continu alle gegevens door te sturen. Wel is er continu een verbinding actief met het GPRS-netwerk, net als met de mobiele telefoons. Met andere woorden: in een modern huishouden, met magnetrons, meerder mobiele telefoons, tablets, WiFi en wat niet nog meer, zal de slimme meter weinig bijdragen aan een hoger stralingsniveau.
Kun je de slimme meter weigeren?
Je mag de slimme meter weigeren, wanneer deze je aangeboden wordt. Daarnaast is het ook mogelijk om het automatisch doorzenden en gebruik van de meterstanden uit te zetten. Het betekent echter niet altijd, dat je gegevens dan niet doorgezonden worden. Wel dat de gegevens die gebruikt mogen worden. Je moet dan dus gewoon eenmaal per jaar zelf je meterstanden doorgeven.
Lees verder