Schilderen als creatieve zelftherapie

Er is een ruim aanbod van ontspanningstherapieën. Een bekende therapie is de schildertherapie. Het scheppen van een kunstwerk is een ontspannende ervaring. Het voorkomt stress en burn-outs. Door te schilderen worden je gedachten en gevoelens verwerkt. Bij een stress of burn-out is een bepaalde gedachte of gevoel extreem overheersend. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Los stress op
• Muziek Schilderen
• Acrylverf
• Doek of Schilderskarton
• Begin met Denken
• Ontspanning
• Gemengde Technieken
• Cursus

Los stress op

Wanneer je gestresst bent is het lastig uit de vicieuze cirkel te geraken. Iets totaal anders doen kan daarbij helpen. Wanneer je een baan hebt waarin je moet presteren dan kan de werkdruk te hoog oplopen. Je hebt misschien wel eens dagenlang rond gelopen met dezelfde gedachte of gevoel. Het voelt misschien aan als een idee waar je maar niet van af komt. Je kunt het niet meer loslaten maar wordt erdoor geleefd. Je denkleven en gedrag worden beheersd. Door het schilderen verleg je de aandacht naar de voortdurend zich ontwikkelende realiteit en de stroom van het leven in het algemeen. Hierdoor relativeer je de overheersende gedachte en kun je gedachten en gevoelens loslaten. Dit proces gaat vanzelf als je opgaat in het schilderen. Uiteraard zijn er ook vele andere creatieve zaken die kunnen helpen bij het verwerken van overheersende patronen maar schilderen is zowel voor amateurs als professionals een geschikte activiteit. Een creatieve handeling zoals boetseren heeft meer instrumenten nodig en vereist meer techniek.

Muziek Schilderen

Schilderen kan een hele ontspannende gebeurtenis zijn. Je kunt jezelf verliezen en helemaal opgaan in het creëren van een beeld. Het hoeft niet eens een herkenbaar beeld te zijn; het mag ook abstract. Het hoeft ook niet netjes te zijn; het mag expressionistisch. Het kan een hele meditatieve en rustgevende ervaring zijn als je schildert. Veel kunstenaars hebben ook muziek op de achtergrond. Voor ontspannend schilderen kun je het beste meditatieve muziek opzetten. Door middel van het spelen met kleuren wil men de schoonheid nastreven. Dé schoonheid is een onberekbaar ideaal, maar haar willen benaderen een zinvolle handeling. Als je geen onderwerp weet om te schilderen dan kun je proberen muziek na te schilderen.

Acrylverf

Wanneer je nog nooit geschilderd hebt kun je het beste beginnen met acrylverf. Je gaat naar een winkel voor kunstenaarsbenodigheden en koopt geel, blauw, rood, wit en zwart. Daarmee kun je in principe alle kleuren maken die er zijn. Je doet dat door te mengen. Geel, blauw en rood zijn de primaire kleuren. Door twee ervan samen te mengen krijg je secundaire kleuren zoals oranje, paars en groen. Naarmate je een kleur meer de overhand geeft krijg je subtiele verschillen in kleur. Wanneer je hierbij ook nog een klein beetje 3e kleur toevoegt krijg je een tertiare kleur. Olijfgroen en bordeauxrood zijn daar voorbeelden van.

Doek of Schilderskarton

Als ondergrond kun je een doek gebruiken. Het is beter om te oefenen op dik karton wat je ook bij de kunstenaarsbenodighedenwinkel kunt kopen. Je hebt een bordje nodig om te mengen of een echt palet natuurlijk. Verder heb je kwasten nodig. Je kunt het beste kwasten in verschillende diktes kopen. Voor het fijnere werk koop je een paar kleine penselen. Om de kwasten schoon te maken heb je een pot water nodig en een doek. Je maakt de kwast elke keer schoon voordat je met de kwast een kleur op het palet of mengbord aanraakt. Je kunt in het begin ook mengen op papier in plaats van op het mengbord.

Begin met Denken

Voordat je gaat beginnen moet je eerst een basis bedenken van wat je wilt gaan schilderen. Wil je een gevoel overbrengen naar anderen of wil je een schilderij van een mooie locatie, gebouw of stilleven maken? Wil je jouw interpretatie van een bepaald idee of voorwerp geven? Misschien wil je wel zo blanco mogelijk in alle rust beginnen? Durf je onbevangen je frustratie toevertrouwen aan kleuren, vormen en composities? Het kan allemaal maar niet allemaal tegelijk. Iedereen heeft weer een ander beginpunt om vanuit te schilderen. Het tweede belangrijke punt in een schilderij is de laatste penseelstreek. Wanneer is je schilderij klaar? Tussen het begin en het eind heb je alle vrijheid. Sommige schilders maken een verftekening in een uur. Anderen doen een jaar over een schilderij. Voor creatieve schildertherapie is het niet van belang dat je veel produceert. Het gaat om het proces zelf.

Ontspanning

Het schilderen met als doel ontspanning kun je zo vaak doen als je wilt. Het werkt heel goed om ´s avonds na het werk te schilderen. Na een drukke dag blijft je hoofd maar met je werk bezig. Door een uurtje of twee in een schilderwerk op te gaan kun je weer helemaal bijkomen. In de avond schilderen betekent dat het schilderij er bij daglicht anders uit ziet. Dat geeft niets want een schilderij hangt ook ´s avonds aan de muur bij kunstlicht. Het is belangrijk om jezelf geen ultieme doelen op te leggen tijdens het maken van een schilderij. Wanneer iets niet naar je zin is kun je er altijd overheen schilderen. Het proces zelf is het belangrijkst. Het kan al fijn zijn om je kleren met verfvlekken aan te trekken en helemaal anders de dag te beleven.

Gemengde Technieken

Het is goed om na een tijdje af te wisselen in je aanpak. Misschien wil je je creatief ontwikkelen. Het gebruik van acrylverf heeft als voordeel dat je het goed met water kunt mengen. Hierdoor kun je er ook voor kiezen om aquarel-achtige tekeningen te maken. Het maken van dromerige landschappen die uit je eigen voorstellingsvermogen voortvloeien is een heel andere benadering dan werken met dikke klodders verf. Je moet uitvinden wat jij het liefst doet. Je kunt er ook voor kiezen om gemengde technieken te gebruiken. Iets is een gemengde techniek als er meer materialen worden gebruikt; het combineren van een schilderij met collages, potloodtekening of inkt. Door te experimenteren met nieuw materiaal en nieuw gereedschap kun je een eigen stijl ontwikkelen. Je kunt naast een kwast en penseel ook een plamuurmes, spatel of vinger gebruiken. De verf zo uit de tube op het doek laten vloeien is ook een mogelijkheid.

Cursus

Wie wilt beginnen met schilderen hoeft helemaal geen cursus te doen. Als je in het schilderen wilt verdiepen is het goed om een paar technieken te leren. Technieken kun je via een cursus leren. Denk ook aan de COBRA-beweging die zo techniekloos mogelijk hun voorstellingen schiepen. Techniek is niet echt nodig. Als je het talent hebt om een fotorealistisch schilderij neer te zetten dan kan een cursus je goed helpen. Als je meer achtergrond wilt weten van hoe je te werk gaat als je gaat schilderen dan is een cursus zinvol.