Zilverkaars in de tuin

De zilverkaars is een grote plant met mooi blad die graag in de halfschaduw groeit. De verschillende soorten tonen van juli tot ver in oktober sierlijke witte bloeiaren die op lijken te lichten in de schaduw. Er zijn ongeveer tien verschillende soorten Cimicifuga, allemaal indruk­wekkende bladplanten. Ze komen oor­spronkelijk uit Noord-Amerika en Japan en aangrenzende gebieden. De plant is ver­want aan Actaea, dat is vooral aan het blad te zien. Cimicifuga betekent "luizenverdrijver", deze naam is gekozen vanwege het stinkende blad van sommige soorten dat insecten op de vlucht jaagt. De Engel­se naam luidt "black snake root". De bij­na zwarte wortel smaakt heel bitter en werd in Amerika veel toegepast als medi­cijn, onder andere als tegengif bij slangenbeten.

De zilverkaars vormt groot geveerd blad en kleine witte bloempjes, die in een lange aar zitten. Zoals de naam al doet vermoeden hebben ze de vorm van een kaars, en zeker in de schaduw lijken ze zilverachtig op te lichten. De aren worden gedragen door stevige stengels die ver boven het blad uit­steken. De planten zijn vooral aantrekke­lijk vanwege de late bloei; tot ver in oktober zijn er nog witte "kaarsen" te ont­dekken. De bloemen worden gevolgd door bolronde, openspringende zaaddozen. De hele aar blijft nog lang decoratief; de plant dus pas in het voorjaar terug knippen. Ook het blad is mooi, vooral in combinatie met ander opvallend blad.

Voor grote èn kleine tuin

De zilverkaars komt vooral mooi uit in gro­te groepen, bijvoorbeeld in een bostuin of een tuin met wilde planten. Een enkele bloem valt misschien wat weg tussen an­dere planten, maar een hele zee van die sierlijke aren trekt veel aandacht. In een wat grotere border verdient deze plant een plaatsje op de achterste rij. Het middelho­ge blad zal in de zomer niet zo opvallen, maar als de bloemen in de nazomer of herfst daar ver bovenuit steken heeft u vast geen spijt van uw keus. Voor het meeste effect kan ik Cimicifuga racemosa var. racemosa aanraden als vroege bloeier en Cimi­cifuga simplex 'White Pearl' als late bloeier. De donkerbladige rassen zijn echter heel geschikt als solitair, ook in de kleinere tuin. De hele zomer door kunt u genieten van het mooi gevormde donkere blad; de witte bloempjes verschijnen als toegift in de nazomer. Het duurt vaak even tot de zil­verkaars zich tot volle schoonheid ont­wikkelt; geduld is hier dus een schone zaak.

Standplaats

Een plekje in de halfschaduw is ideaal. De plant groeit wel in de schaduw maar zal dan minder bloemen produceren. Volle zon is ook geen probleem mits de bodem goed vochtig is en nooit uitdroogt. Te veel zon kan echter zorgen voor bruin blad. Het mooiste resultaat bereikt u op een voedzame, humeuze en vrij vochtige bo­dem, die aan de zure kant mag zijn.

Enkele soorten Cimicifuga

De naamgeving van de Cimicifuga-sooiten leidt vaak tot verwarring. De planten lij­ken redelijk op elkaar en zijn daardoor las­tig uit elkaar te houden.

• Cimicifuga acerina (C. japonica var. acerina). De laagste soort met vooral in het voorjaar een metaalglans over het esdoornachtige blad. De ronde knoppen zijn iets rood overlopen. De cultivar 'Compac­ta' groeit inderdaad heel compact en heeft stijve bloeiaren. Hoogte 50 tot 75 cm; bloei in augustus-september. Inheems in Japan.
• Cimicifuga dahurica heeft groot blad en de bloemstengels kunnen wel tot 2 m hoog worden. De bloei valt in augustus-september. Dit is een tweehuizige plant; de mannelijke planten zijn in dit geval het mooist met sneeuwwitte bloeiaren.
• Cimicifuga japonica heeft fijn, glimmend blad, de aren worden tot 150 cm hoog ter­wijl het blad veel lager blijft. De bloei is vrij laat, september-oktober. De witte bloem­pjes zitten in lange dunne aren die mooi rechtop staan. Inheems in Japan.
• Cimicifuga racemosa. Van deze soort bestaan twee variëteiten die meestal als twee verschillende soorten verkocht worden: de variëteit cordifolia, ook wel C. cordifolia genoemd, en de variëteit racemosa. De eer­ste vorm heeft donkergroen blad, als van een herfstanemoon. De bloemstengels worden tot 150 cm hoog. Uit bruinige knopjes aan donkere stelen komen in au­gustus september groenige tot lichtgele bloemen in stijve aren. De aren lopen naar boven smal toe. Door de groeiwijze geeft deze plant een mooi verticaal accent. De tweede vorm wordt wat hoger, tot 2 m, en heeft lichter groen, sierlijk verdeeld blad. Dit is de vroegste bloeier, vanaf juli ver­schijnen de zuiverwitte, iets overhangen­de aren. Vaak zijn ze grillig van vorm, soms zelfs gedraaid, wel tot 60 cm lang. De geur is niet aangenaam. Een heel mooie zomerbloeiende soort uit Noord-Amerika.
• Cimicifuga ramosa is de hoogste in de rij; de bloemstengels halen zeker 2 m. De bloei valt in september-oktober; de rechtop staande aren worden zo'n 40 cm lang. De bloempjes zijn heel lichtgeel. Een mooie, langbloeiende soort. 'Atropurpurea' is een cultivar met donkerpaars getint blad dat mooi is ingesneden. De witte bloempjes hebben donkerpaarse kelken. Eigenlijk is alles aan deze grote, stevige plant donker­ paars, behalve de witte kroonblaadjes. Hoe meer zon, des te paarser wordt het blad.
• Cimicifuga simplex is de laatste bloeier, vanaf september tot diep in oktober. De hoogte is 75 tot 150 cm. Het blad is heldergroen en de vertakte, dicht bezette bloeiaren hangen sierlijk over. Ze geuren aangenaam. In het voorjaar loopt het blad bijzonder mooi uit. 'Armleuchter' is de foute benaming voor 'White Pearl' met zuiverwitte bloemen uit groene knoppen. Cimicifuga simplex 'White Pearl' is een rijke bloeier die veel effect geeft.