Bijzondere kamerplanten: de hertshoorn of platycerium

Wil je graag een bijzondere kamerplant in huis, kies dan voor de hertshoorn of platycerium. Deze varen heeft vilten bladeren die doen denken aan het gewei van een hert en past in elk interireur, van vintage tot modern en strak. Hij vraagt wel de juiste verzorging, dus niet ideaal voor iemand die helemaal geen groene vingers heeft. Voor al te ijverige huisvrouwen of huismannen is hij helemaal niet geschikt want de bladeren mogen niet afgestoft worden! Ze vormen immers een beschermend laagje.

Beschrijving van de hertshoorn

De hertshoorn is een varen en behoort tot de familie van de eikvarens of polypodiaceae. Van alle varens is de hertshoorn de meest geschikte om te kweken in de huiskamer. De Latijnse benaming platycerium is afgeleid van de Griekse woorden platys of 'vlak, breed, plat' en keras of 'hoorn'. Er zijn 18 soorten hertshoornvarens. Ze groeien in de tropische oerwouden van Azië, Australië, Afrika en Zuid-Amerika. In de natuur groeien ze op de schors van bomen, hoog boven de grond. Maar het zijn geen parasieten, ze onttrekken namelijk geen voedsel aan de boom waarop ze groeien. Planten zoals de hertshoorn die op een gastheer (een andere plant of boom) groeien en er geen voedsel aan onttrekken, worden epifyten genoemd.

De hertshoorn heeft twee soorten bladeren:

• De steriele nis- of mantelbladeren: groeien aan de voet van de plant. Ze zorgen voor opname van water en voedsel en ze doen ook dienst als steun voor de andere bladeren. Na een tijdje verrotten ze en vormen dan humus voor de plant zelf.
• De lange, afhangende fertiele bladeren: groeien vanuit de steunbladeren. Ze doen denken aan het gewei van een hert. Vandaar de Nederlandse benaming hertshoorn. Onderaan deze bladeren zitten sporendoosjes.

Standplaats van de hertshoorn

De hersthoorn voelt zich het best als hangplant in een korfje bekleed met mos. Je kan hem echter ook in een pot op een staander of op de hoek van een kast zetten zodat de bladeren kunnen hangen. De bladeren zijn bedekt met een viltlaagje dat verdamping tegenhoudt. Hij is dus goed bestand tegen de droge lucht in huizen met centrale verwarming. Zet hem niet op een plaats met direct zonlicht. Het is een plant die goed gedijt op een licht of halfschaduwplekje met een temperatuur van rond de 20°. In de winter mag hij wel koeler staan maar de temperatuur mag niet onder 14° dalen.

Verzorging van de hertshoorn

Omdat het moeilijk is om tussen de bladeren te gieten, kan je beter water geven door de plant onder te dompelen. Regenwater op kamertemperatuur is ideaal. Na het dopen moet je de plant goed laten uitlekken. Eén keer per week water geven is voldoende. Teveel water moet vermeden worden maar de grond moet wel vochtig blijven, vooral tijdens de groei. In de groeiperiode, van april tot september, kan je plantenmest in het doopwater mengen om de groei van nieuwe bladeren te bevorderen. In de rustperiode, van oktober tot maart, heeft de hertshoorn minder water nodig maar de grond mag nooit volledig uitdrogen. Het viltlaagje op de bladeren zorgt voor het goed functioneren van het afweersysteem en behoedt de plant tegen uitdroging. De bladeren afstoffen is dus uit den boze! Als je het toch doet, gaan de bladeren al snel bruine vlekken vertonen. De hertshoorn is gewend aan vochtige, tropische lucht maar de harige bladeren mogen niet direct besproeid worden. Wel kan je rondom wat benevelen om de atmosfeer vochtig te houden.

Vermeerderen

Vermeerderen gebeurt door het zaaien van de sporen die onderaan de fertiele bladeren zitten. Het opkweken is echter niet gemakkelijk en dus kan je het beter aan de kwekers overlaten. Je kan eventueel ook vermeerderen uit de kleine plantjes die aan de voet uitlopen maar het blijft sowieso moeilijk om het zelf te doen.