Hoe moet je zacht solderen en hard solderen?

Solderen is het verbinden van metalen door middel van een smolten metaal of legering met een lager smeltpunt. Er zijn vele toepassingen mogelijk: elektronica, sanitair, auto's, etc. Er zijn twee methoden: zacht en hard solderen. Zacht solderen gebeurt tussen de 90 en de 400 graden Celsius. Hard solderen gebeurt bij een smeltpunt boven de 400 graden. In dit artikel aandacht voor het solderen: verhitting, voorbereiding, het solderen, verbindingen, soorten soldeer en vloeimiddelen.

• Verhitting
• Voorbewerking
• Het solderen
• Verbindingen
• Solderen van drinkwaterinstallaties
• Soortensoldeer
• Vloeimiddelen
• Welk soldeer en vloeimiddel gebruiken bij de verschillende metalen?

Verhitting

• Het verhitten van kleine werkstukken kan door middel van een hobbybrander.
• Het verhitten van grotere werkstukken heeft een professionele brander nodig (max. vlamtemperatuur 1800°C).
• Voor hardsolderen is een combinatiebrander voor butaan of propaan met zuurstof aan te bevelen.

Voorbewerking

Zorg dat het werkstuk op de plaats van de verbinding schoon is, dus vrij van verf, vet, oxide, etc. Schuur en reinig het verbindingsoppervlak en breng er een vloeimiddel op aan. Dit vloeimiddel zorgt voor reiniging tijdens het solderen en dat het soldeer in de naad kan vloeien.

N.B. Door warmteverlies zal de werktemperatuur slechts de helft van de vlamtemperatuur bedragen. Bij voldoende temperatuur van het werkstuk smelt het soldeer en 'bevochtigt' het metaal en trekt in de naad door de capillaire werking.

Het solderen

Voor gebruik de soldeerbout vertinnen: soldeer aanbrengen op de verwarmde soldeerbout met vloeimiddel. Let erop dat bij oververhitting de kans op verbranden van de vloeimiddelen groot is. Kies dus een geschikte warmtebron. Zorg ook voor goede ventilatie!

Verbindingen

Door het soldeer-oppervlakte te vergroten wordt de verbinding versterkt. Er zijn 4 soorten verbindingen:

1. stompe naad
2. stripnaad
3. lapnaad
4. gesloten naad

Solderen van drinkwaterinstallaties

Bij drinkwaterinstallaties moet men gebruik maken van tin-zilver legering. Gebruik hierbij een geschikt vloeidmiddel

Soortensoldeer

1. tinsoldeer massief 40/60 (verhouding tin/lood) voor algemeen gebruik (183°C-234°C)
2. tinsoldeer harskern (hars is vloeimiddel) voor kleine en puntverbindingen van schoon koper, messing of vertinde materialen (183°C-234°C).
3. printsoldeer 60/40 (verhouding tin/lood) voor elektronica.
4. tin-zilver soldeer massief 96,5/3,5 (verhouding tin/zilver) voor drinkwaterinstallaties (221°C)

Vloeimiddelen

1. S-39 zachtsoldeervloeistof voor algemeen gebruik
2. S-65 zachtsoldeervloeistof voor koperen drinkwaterleidingen
3. Purine zachtsoldeerpasta voor algemeen gebruik (m.u.v. aluminium)

Welk soldeer en vloeimiddel gebruiken bij de verschillende metalen?