Winter: hoe houd je het in de winter gezond in huis?

In de winter is het veel vroeger donker en het is veel kouder dan in de andere jaargetijden. Mensen brengen veel meer tijd in huis door. Maar dat betekent wel dat het in dat huis dan ook gezond moet zijn. Dat is het in veel huizen namelijk niet. Hoe kun je het in de winter in huis gezond houden terwijl kachels snorren, vocht zijn werk soms doet en soms een allerbrander of houtkachel voor problemen kan zorgen.

De grootste risico’s in huis in de winter

In de winter lopen mensen een groter risico om binnenshuis zaken op te lopen dan in de zomer. Gewoon omdat ze veel meer binnen zitten. Het binnenmilieu in een woning moet dan ook goed zijn. De grootste risico’s in de winter in huis zijn:

1. Koolmonoxide
2. vocht en schimmels in de woning
3. Niet goed gebruik van houtkachel, open haard of allesbrander

Koolmonoxide en koolmonoxidevergiftiging: een sluipmoordenaar

Koolmonoxide is een sluipmoordenaar. Het gas is heel giftig en wordt 250 keer sneller in het bloed opgenomen dan zuurstof. Daardoor kan het de dood tot gevolg kan hebben als niet op tijd wordt ontdekt dat iemand in aanraking komt met koolmonoxide. Omdat iemand al heel snel bewusteloos raakt door het gas, is die kans dan ook groot. Per jaar overlijden in Nederland dan ook nog steeds mensen door koolmonoxidevergiftiging.

Hoe voorkom je koolmonoxidevergiftiging?

Het gas koolmonoxide ontstaat bij onvolledige verbranding. Koolmonoxide is smaak- en geurloos waardoor mensen het pas laat of helemaal niet merken. Het gas komt het meest vrij bij gaskachels en afvoerloze geisers. Maar het kan ook ontstaan bij de onvolledige verbranding van hout.

De belangrijkste oorzaken van het vrijkomen van koolmonoxide

De belangrijkste oorzaken van het vrijkomen van koolmonoxide zijn:

• Een niet goed geinstalleerd gastoestel, kachel, geiser, cv of combiketel. Ook kapotte exemplaren zijn vaak de oorzaak. Het risico van een koolmonoxidevergiftiging wordt veel groter als het toestel ook nog eens in een ruimte staat waar bijna geen ventilatie is. Dat is vaak het geval in boten, caravans of doucheruimten. Het risico is ook groot als er geen directe afvoer van het toestel naar buiten is. Overigens kan koolmonoxidevergiftiging ook gewoon in de huiskamer voorkomen als bijvoorbeeld de gaskachel kapot is of niet goed geinstalleerd.
• Lekken van afvoerbuizen of aansluitingen en gebrekkig onderhoud van de afvoerkanalen kan ook een oorzaak zijn van koolmonoxidevergiftiging.
• Verkeerd geinstalleerde kachels en open haarden.
• Verkeerd stoken. In een kachel of open haard gooien mensen soms alles wat maar wil branden. Dit heeft tot gevolg dat vervuiling van de afvoerkanalen en schoorsteen een stuk sneller gaat. Maar zo’n schoorsteen die vies is, zorgt ervoor dat de verbrandingsgassen in huis terechtkomen.
• Brand is ook een veel voorkomende reden van koolmonoxidevergiftiging

Symptomen van koolmonoxidevergiftiging

Er zijn diverse symptomen die wijzen op koolmonoxidevergiftiging. Dit zijn:

• lichte hoofdpijn,
• misselijkheid,
• overgeven,
• in de war zijn
• slaperig zijn
• het hart dat op hol slaat
• vermoeidheid en slaap
• De hoofdpijn bij koolmonoxidevergiftiging wordt steeds erger naarmate de vergiftiging groter wordt. Mensen raken overigens heel snel in coma door het gifgas.

Hoe voorkom je koolmonoxidevergiftiging?

Om een koolmonoxidevergiftiging te voorkomen zijn de onderstaande zaken belangrijk:

1. Het vegen van de schoorsten. Minstens eens per jaar. Bij een verstopt schoorsteenkanaal komen de verbrandingsgassen zo de kamer in.
2. Controle door een erkend installateur van geiser, gaskachel en cv-installatie. Ook dit is jaarlijks nodig.
3. Ventilatie is nodig. Dag en nacht. Het is verstandig om altijd een raam of ventilatierooster open te hebben staan. Zo kunnen verbrandingsgassen van de open haard of cv-ketel goed weg komen.
4. Hang koolmonoxidemelders op. Ze zijn vooral nodig in kleine ruimtes of op plaatsen waar de ventilatie slecht is. Bij een te hoog percentage koolmonoxide geeft de melder een melding.

Vocht en schimmels in huis in de winter

Schimmels gedijen door vocht. In een vochtige woning zijn dus altijd schimmels aanwezig. Dat is ook wel te zien. De zwarte plekken kunnen te vinden zijn in badkamer of ook gewoon in normale kamers. Het nare van schimmels is dat ze slecht zijn voor de gezondheid van mensen, omdat ze het lichaam binnendringen en mensen daar ziek van worden.

Hoe voorkom je schimmels en vocht?

• Vocht en schimmels zijn eigenlijk alleen maar te voorkomen door heel goed te ventileren en door gelijkmatig te verwarmen. Een goede ventilatie betekent dat er dag en nacht doorstroom moet zijn van lucht. Ventilatieroosters moeten dus openstaan en wie die niet heeft kan bijvoorbeeld een raam openzetten.
• Naast ventileren is ook verwarmen van groot belang. Zo is gebleken dat slaapkamers vaak veel te weinig verwarmd worden en dat geeft veel meer kans op vocht en schimmel. Wie zorgt voor een temperatuur van 20 – 21 graden op de benedenverdieping en de slaapkamers op 15 graden houden zorgt er voor dat vocht en schimmels minder kans krijgen.

Houtkachel, open haard of allesbrander zorgen voor veel fijnstof

In huizen waar hout gestookt wordt komt vaak veel fijn stof, Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's), formaldehyde (spaanplaatgas) en koolmonoxide (CO) vrij. Bij verbranding van papier, textiel en kunststof in een allesbrander komen nog de meeste schadelijke stoffen vrij. Dit geeft dus wel aan dat het gebruik van een houtkachel, open haard of allesbrander een gezondheidsrisico kan vormen. Kinderen en mensen met een ademhalingsklachten of COPD of het hart kunnen er zelfs ziek van worden. Om dit te voorkomen is het belangrijk om niet alles zomaar in de kachel te gooien en om bij het stoken van hout schoon hout te gebruiken en niet hout waar verf of ander stoffen op zitten.