Spaarlampen onder vuur

Spaarlampen liggen al een tijd onder vuur. Met de afschaffing van de gloeilamp krijgen de tegenstanders van de spaarlamp een beetje meer aandacht van de media. Het kwik in de spaarlamp is de grootste zorg voor velen, niettegenstaande zijn er ook andere factoren die nefast zijn voor de gezondheid. Dienen we ons echt zorgen te maken?

Kwik in spaarlampen.

Het kwik in de spaarlampen is in principe ongevaarlijk, behalve als de lamp zou breken. Recent kwam in de media dat het niet voldoende is om de ruimte een 20-tal minuutjes te verlichten alvorens deze opnieuw te betreden. Nu blijkt dat het kwik tot 10 dagen lang in de ruimte aanwezig blijft. Het gas hecht zich vast in allerlei stoffen (sofa's, de gordijnen, ...). Een overschrijding van de blootstelling aan het kwik voor een relatief korte periode hoeft niet noodzakelijk een gevaar te betekenen voor onze gezondheid volgens het antigifcentrum.

Spaarlampen zonder kwik?

Momenteel wordt er wel aandacht besteedt aan de kwestie. Het merk Megaman heeft een selectie “groene ring spaarlampen” waarbij gewerkt wordt met amalgaam en de lamp vrij is van vloeibare kwik. Amalgaam, dat we kennen van tandvullingen, heeft een stabiele vaste vorm. Het is een verbinding van kwik en een ander metaal zoals zilver. De spaarlampen bevatten nog steeds kwik, maar in een vaste vorm en sterk gereduceerd in hoeveelheid.

Andere potentiële gevaren van de spaarlamp.

Kwik is niet het enige dat een gevaar kan betekenen. Spaarlampen kunnen bij gevoelige personen pijn veroorzaken aan de ogen of migraine uitlokken. Een overzicht van andere minder gekende problemen bij spaarlampen zijn:

• Elektromagnetische straling: Het stralingsniveau ligt redelijk hoog, zelfs op 1 meter afstand. Algemeen wordt aangeraden om de spaarlamp niet te gebruiken als lees- of bureaulamp.
• Dirty Electricity: het zich voortzetten van de elektromagnetische straling via het elektriciteitsnetwerk.
• UV-stralingen: spaarlampen geven UV-B en sporen van UV-C-straling af waardoor het risico op huidkanker vergroot.
• Flikkerend licht: soms is deze zelfs moeilijk zichtbaar, maar een flikkerend licht kan ook komen door een spaarlamp van mindere kwaliteit of het gevolg zijn van een probleem met de dimmer. Niettemin is dit wel gevaarlijk: pijn aan de ogen, migraine en ook mensen met epilepsie moeten oppassen.
• Schadelijke chemische stoffen: vlamvertragers in het elektrische circuit en de aanwezigheid van titaniumdioxide aan de buitenkant van de spaarlamp.
• Blauwe licht: het aandeel aan blauwe licht kan lijden tot een verlaagde productie van melatonine dat onder andere slaapstoornissen tot gevolg kan hebben.

Geen gloeilamp meer, wat nu?

Met de verdwijning van de gloeilamp is iedereen genoodzaakt een keuze te maken in een nieuwe lichtbron. De meest voor de hand liggende alternatieven zijn de LED-verlichting, de ecologische halogeenlamp of de spaarlamp. De innovatie van lichtbronnen zit hiermee wel in de markt dus we kunnen alleen maar hopen dat in de nabije toekomst de nadelen aan de lichtbronnen worden weggewerkt. LED-verlichting is zoals recent aangetoond ook niet geheel ongevaarlijk: het kan giftige stoffen bevatten zoals lood en arsenicum volgens onderzoek aan de universiteit van Californië.