Physalis alkekengi (echte lampionplant)

De meeste mensen kennen enkel de vruchten van de Physalis als het exotische oranje knikkertje fruit dat als decoratie wordt gebruikt bij gebakjes. De meesten zijn dan ook verbaasd als hen verteld word dat de lampionplant het ook goed doet in onze contreien en dat het fruit in bijna elke tuin te kweken is.

Naamsverklaring

Physalis is familie van de Solanaceae. De naam van de plant komt van “Physa” wat blaas betekend. De Nederlandse naam komt van de uitgegroeide vorm van de kelk die doet denken aan een lampion. Soms word deze plant ook wel jodenkers genoemd. Dit verwijst naar de vorm van het hoofddeksel dat de joden tijdens de middeleeuwen droegen.

Morfologie

De lampionplant is een vaste plant die tot 1 meter hoog kan worden. Hij vormt rechte stengels die weinig vertakken. De plant vermeerderd zich via wortelstokken.

Herkomst

Over de oorsprong is er onduidelijkheid, algemeen word aangenomen dat deze afkomstig is van China en Japan.

Grond, standplaats

De lampionplant houdt van een open standplaats in volle zon. Hij prefereert een neutrale tot licht alkalische zandgrond, hoe voedzamer de bodem hoe hoger de plant zal worden. Het is een typische borderplant die goed groeit onder hogere heesters en stuiken en in de herfst nog een leuk accentje geeft door de opvallende oranje lampions. In onze contreien kan het zijn dat de plant kapotvriest in de winter. Door de wortelstokken kan het een echte woekerplant worden die moeilijk te verdelgen is. De plant kan gekocht worden in kleine containers of worden gezaaid. Na het zaaien op regelmatige basis sproeien.

Blad

Het blad staat op een vierkante, behaarde stengel. De 5-15cm grote bladeren zijn eirond en staan op een steel.

Bloemen, vruchten

Physalis bloeit in juni-augustus met witte stervormige alleenstaande bloemen die tot 3cm groot kunnen worden. Als de plant is uitgebloeid groeit de kelk uit tot de bekende 5 cm grote lampion. Deze is eerst groen van kleur en verkleurt in het najaar oranje. De kelk omvat de eigenlijke oranjerode vrucht.

Varia

De oranje lampionen kunnen gedroogd worden. De takken dienen na afknippen een 3tal weken omgekeerd te worden opgehangen. Na het drogen kunnen de lampionnen worden verwerkt in bloemstukken. De oranje vruchten kunnen worden gegeten, ze worden regelmatig verwerkt in desserts. Deze worden dan al dan niet inclusief de kelk gepresenteerd. In de middeleeuwen werd de vrucht samen met druiven tot wijn verwerkt. Dit was een geneesmiddel dat hielp tegen allerlei kwaaltjes zoals bv jicht, nieraandoening. Bij aanraking van de plant kan een allergische reactie ontstaan.

Cultivars

• Physalis alkekengi “francheti”: deze groeit goed in halfschaduw