Stokroos in de tuin: een blikvanger die niet mag ontbreken

De Latijnse naam voor de stokroos is Alcea rosea. Het is een plant uit de Kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). Deze zomerbloeier vindt zijn herkomst waarschijnlijk in het oostelijk deel van het Middellandse-Zeegebied. De stokroos is een dankbare bloeier die menig tuintje opfleurt. Ook is hij in veel steden en dorpen te zien, waar hij zich vestigt op de meest onverwachte locaties. De stokroos groeit desnoods tussen twee stenen tegen een stenen muur in de grote stad. Hij houdt van de warmte die de stenen in de zomer afgeven. Er zijn veel kleurvarianten in de bloemen.

Herkomst

Waar de stokroos zijn oorsprong vindt is niet helemaal bekend. Aangenomen wordt dat hij uit het oostelijk deel van het Middellandse-Zeegebied komt maar andere theorieën zijn er ook. Zo zou koningin Eleonor van Castalië de stokroos of Hollyhock in 1255 naar Engeland gebracht hebben. Een andere theorie is dat ze uit China en Siberië stammen. De Moren, die eeuwen over Spanje hebben geheerst, hebben de stokroos waarschijnlijk naar Spanje gebracht van waaruit de plant verder over Europa is verspreid. In Nederland komen ze sinds de zestiende eeuw als echte boerderijbloemen voor.

Beschrijving

De stokroos komt het meest voor als tweejarige plant. Dit houdt in dat hij in het eerste jaar een stengel, bladeren en wortels vormt en in het tweede jaar bloemen draagt. Het komt echter ook vaak voor dat de stokroos nog een jaar extra bloeit. Naast tweejarige stokrozen komen ook eenjarige stokrozen voor. Deze bloeien vaak later dan de tweejarige soortgenoten. Stokrozen zijn lange planten. Ze worden ongeveer 2,5 m lang. Aan de bovenste helft van de stengel groeien de bloemen. Deze openen zich van beneden naar boven, dat wil zeggen dat de onderste bloem zich als eerste opent en de bovenste als laatste.

Bladeren van de stokroos

De bladeren zijn rond tot hartvormig. Ze voelen ruw aan. Stokroos is wat gevoelig voor roest. Dat houdt in dat de bladeren bruine vlekken kunnen krijgen. Dit is lastig te bestrijden. Het is niet erg schadelijk maar niet mooi om te zien. Door de stokrozen op een zonnige standplaats te zaaien en ze niet te dicht op elkaar te plaatsen kan roest zoveel mogelijk worden voorkomen. Ook zijn ze een geliefde prooi voor slakken. De bladeren van de planten vertonen dan ook dikwijls gaten. De stokroos is voor de mens niet giftig, maar ook niet eetbaar.

De bloemenvan de stokroos

De bloemen zijn schaalvormig en hebben een doorsnee van ongeveer 10 cm. Behalve enkelbloemige stokrozen komen ze ook gevuldbloemig voor. Dit betekent dat er meer dan twee kransen van bloembladen aanwezig zijn. Er is een grote variëteit aan kleuren. Veelvoorkomend is de roze en bordeauxrode stokroos. Verder komen voor: wit, citroengeel, zalm, rood, lila, en de zogenaamde Nigra die bijna zwarte bloemen heeft. De harten van de bloemen zijn vaak donkerder gekleurd wat ze een extra mooi effect geeft.

Toepassing

De stokroos heeft zeker de laatste jaren enorm aan populariteit gewonnen. Dat geldt vooral voor de enkelbloemige exemplaren. De gevuldbloemige dragen het wat oubollige imago van de anjer met zich mee. Ze houden van een zonnige standplaats en voedzame grond. Gezien de lengte van de planten en het feit dat ze door de bloemen topzwaar worden moeten ze gesteund worden. Het is vaak erg mooi om de planten tegen een stenen muurtje of een oude houten schutting te laten groeien. Stokrozen trekken bijen en hommels aan.

Vermeerderen

Als de bloemen zijn uitgebloeid worden zaaddozen gevormd. Deze kan men het beste laten drogen, bijvoorbeeld op een zonnige vensterbank. De zaadjes zien eruit als platte schijfjes. Ze zitten netjes geordend in de vorm van een ring in de zaaddozen. Men kan stokrozen gewoon hun gang laten gaan. Ze zaaien zich dan vanzelf uit.

Zaaien van stokroos

Ook kan men de natuur een handje helpen en de zaadjes tussen juni en september op de gewenste plek zaaien. Er komen plantjes op die de winter doorgaans overleven en het volgende jaar uitgroeien tot stokrozen met bloemen. Zo kan men ook beter in de hand houden welke kleuren men in de tuin krijgt.