Onkruid in de tuin, zoals klaver, kan heel hardnekkig zijn

Onkruid in de tuin kan iemand soms horendol maken, vooral als het zich ongebreideld vermeerdert. Onkruid is een groepsnaam waar veel natuurlijke planten mee aangeduid worden, maar wat is onkruid eigenlijk? Onder onkruid worden planten verstaan die op een bepaalde plaats harder groeien en woekeren dan normaal en ook andere planten door hun uitbreidingsdrang kunnen verdringen. Mensen noemen planten onkruid die op plaatsen verschijnen waar ze niet geplant en ongewenst zijn. Het begrip "onkruid" hoeft dan ook niet voor iedereen hetzelfde te betekenen. Onkruid bloeit vaak met prachtige bloemen, waar u een mooi veldboeket mee samen kunt stellen. Denk maar eens aan kamille, knoopjeskruid, enzovoort.

De definitie van onkruid is niet altijd hetzelfde

Sommige planten woekeren als onkruid, maar zijn dat in de ogen van de mensen niet. Zo kunnen lelietjes-van-dalen via hun wortels enorm woekeren, maar worden door de meeste mensen met liefde in hun tuin gelaten. Ook sneeuwklokjes en blauwe druifjes kunnen zich goed vermeerderen, maar worden niet als “onkruid” aangeduid in tegenstelling tot paardenbloemen, de blauw bloeiende ereprijs, de klaver en zelfs de madeliefjes, die vaak uit gazons geweerd worden.

Een kwestie van smaak

De een vindt een glad geschoren, groen gazon het mooiste, de ander houdt van een grasveldje in de tuin dat in het vroege voorjaar al met gele paardenbloemen, blauwe ereprijs en witte madeliefjes bezaaid is. Het is maar waar u van houdt en wat u in uw tuin wilt toelaten. Het bemesten van het gazon zorgt overigens ook voor een extra groei van het onkruid, dus het uitroeien van onkruid door het gras extra met mest te activeren is een fabeltje. U bewerkt er het tegendeel mee.

Moet er nu koemest of kunstmest worden gebruikt

Duurzaam bemesten betekent eigenlijk ook dat u geen kunstmest in uw tuin gebruikt, maar natuurlijke mest, zoals koemest. Koemest is ideaal voor gazon en planten en het heeft maar twee nadelen: het ruikt echt naar koeienmest en het bevat ook vaak wat meer zaden van onkruid. Datgene dat door de koeien uitgescheiden wordt is natuurlijk materiaal en bevat onverwerkte zaden van grassen, maar ook van onkruid, dat zij in de weide opgegeten hebben.

Is klaver nu onkruid, of niet?

Klaver is in een glad geschoren gazon een lastig onkruid dat zich via de over de grond kruipende wortels goed kan voortplanten. Wie een plekje klaver in het gazon ontdekt kan met een hark, een bladhark of een verticulator over de plek gaan en zo de wortels zichtbaar maken, waarna ze uitgetrokken kunnen worden. Meestal is echter niet alles weg en steekt de klaver na een paar regenbuien de kop weer op.

Klaver is hardnekkig en overleeft winters weer en vorst

Klaver is sterk en overleeft ook gemakkelijk een fikse winter met veel vorst. Klaver wordt echter door de Ierse boeren tussen het gras gezaaid als verrijking van het groene graswaar hun koeien van eten. Ze zweren erbij dat het vlees van die koeien daar beter van wordt.

Onkruid of waardevol?

Klaver wordt door de een dus onkruid genoemd, de ander vindt het waardevol. Het is maar vanuit welke hoek u het bekijkt. Een klavertje vier kan bovendien beoordeeld worden als gelukbrengend voor degene die het vindt. Zo gaat het met meer soorten onkruid. Sommigen zien er de geneeskrachtige werking van in, anderen waarderen de bloemen die het onkruid voortbrengt en een derde groep verwijdert het fanatiek waar het maar gevonden wordt.

Paardenbloemen in de tuin kunnen moeilijk verwijderd worden

Paardenbloemen zijn eigenlijk prachtige bloemen. Felgeel kondigen ze het voorjaar aan en de plantjes leveren de hele zomer door bloemen en enorme hoeveelheden zaadjes die als parapluutjes mijlenver door de lucht kunnen reizen. Vooral die zaadjes kunnen voor tuinliefhebbers met een glad geschoren gazon of een moestuin een doorlopende ergernis zijn. Paardenbloemen schieten gemakkelijk wortel en die wortel is dan ook meteen het grootste probleem.

Een lange penwortel

Paardenbloemen hebben een lange penwortel die wel 10 tot 12 cm lang kan worden. U kunt een paardenbloem verwijderen door de wortel in het begin van het voorjaar, al voor de bloei van de plant, met een aspergesteker of een onkruidsteker uit te steken. Het gat in het gazon kunt u daarna opvullen met wat zand, waarna het meestal na verloop van tijd weer goed dichtgroeit.

Genieten van weidevelden vol bloeiend onkruid

In het vroege voorjaar staan sommige weiden prachtig te bloeien met duizenden paardenbloemen. Het is een fantastisch gezicht, maar verder hebben de mensen er niet veel aan. Hooguit het onbespoten blad wordt wel eens als sla gebruikt, maar ook daar is niet iedereen wild op.

Geiten, konijnen en cavia's

Alleen geiten, konijnen en cavia’s zijn echt gek op de bladeren, dus voor mensen die deze huisdieren hebben is het verstandig om af en toe wat onbespoten blad van deze planten te snijden en aan die dieren te geven. Ook bijen worden door het stuifmeel van de bloemen aangetrokken.

Sterke plantjes

De meeste mensen zien paardenbloemen niet graag in hun gazon verschijnen. Meestal is daar echter niets aan te doen. Paardenbloemplanten zijn echter sterk. Wordt de paardenbloem niet met wortel en al uitgedaan, maar snijdt men alleen de plant tot de wortel af, dan groeit deze ook weer gewoon uit. Onkruidverdelgingsmiddelen helpen niet tegen paardenbloemen. Het gras heeft daar meer last van dan de paardenbloemen zelf.

In het voorjaar kalk gebruiken

Paardenbloemen houden echter niet van kalk. Regelmatig kalk over het gazon strooien helpt de hoeveelheid paardenbloemen wel reduceren, maar maakt ze niet echt kapot. Hooguit maakt het de nieuwe, aangewaaide zaadjes moeilijker om te wortelen.

De hoeveelheid paardenbloemen in het gazon is soms te beperken

Paardenbloemen zijn dus erg sterk. Paardenbloemen kunnen dan ook in een groot gedeelte van de wereld voorkomen. Ook flinke vorstperioden deren de plantjes niet. Een goede manier om de schade in het gazon te beperken is er eigenlijk niet. U kunt wel in het voorjaar, zodra de bloemen zich laten zien, elk plantje uitsteken of zo diep mogelijk afsnijden. Op die manier verlangzaamt u de voorjaarsgroei en hebt u er de rest van het jaar minder last van.

Salade van de bladeren van paardenbloemen

De bladeren van de paardenbloemen zijn wel eetbaar, mits ze niet op plaatsen gestaan hebben waar men ze met onkruidverdelgingsmiddelen te lijf is gegaan. Stengel en bloem zijn echter zurig, bitter en het melksap is licht giftig. De bladeren worden wel gebruikt in de sla, maar niet iedereen is er dol op. Bovendien kunt u die bladeren alleen gebruiken als u zeker weet dat er geen onkruidverdelgingsmiddelen voor gebruikt zijn.

Lees verder

• Turf en compost laten de planten in uw tuin stralen
• Zomerplanten niet voor de ijsheiligen in de grond zetten
• Viooltjes zijn de dankbaarste bloemen in winter en voorjaar
• Een vogelvriendelijke tuin geeft u dagelijks kijkplezier
• Roundup is mogelijk een schadelijke onkruidverdelger