Kruiden: Aanleg van de kruidentuin

Om kruiden te kweken heeft u geen speciale vakkennis nodig, in feite kan iedereen het — van fijnproever tot tuinliefhebber. Kruiden stellen geen bijzondere eisen aan plaats en verzorging en de regels in deze rubriek zullen u behoeden voor een mislukking door onbekende oorzaken.

De aanleg van de kruidentuin

Het is beter dat u begint met een paar kruiden die u echt voortdurend nodig heeft, dan dat u een kruidentuin aanlegt, die gaat lijden onder een te grote dosis enthousiasme. Ervaring heeft ook aangetoond dat het beter is zo min mogelijk aanwijzingen te geven omtrent plaats en indeling van een kruidentuin. Alleen ervaring leert u wat u en uw gezin nodig hebben en waar de uiteindelijke wensen naar uitgaan. Deze zullen onderling verschillen maar er is evenwel één grondprincipe waar u zich aan dient te houden: geef de kruiden geen kans om uitlopers te maken, door elkaar heen te gaan groeien en zich kriskras door de hele kruidentuin te verspreiden.

Begin

Stel van tevoren vast hoeveel meerjarige en hoeveel eenjarige planten u wenst. Soms kunnen eenjarigen de open plekken opvullen van de jonge meerjarige plantjes totdat deze groter geworden zijn. Soms ook is het beter ze in rijen afzonderlijk van de overblijvende kruideplanten te zaaien. In dat geval kunnen de meerjarige planten als border of vierkant kruidentuintje fungeren.

De in rijen ingezaaide eenjarige kruiden sterven tegen de herfst af en dan kunt u opnieuw beslissen waarmee en waar u tegen de lente mee beginnen zal. Het verdient aanbeveling in de buurt van de keuken een plekje te vinden dat gemakkelijk bereikbaar is, eventueel via een paadje van tegels, baksteen of kiezel, terwijl stenen afscheidingen tussen de kruideplanten eveneens van pas komen.

Voor de beginner is een bescheiden perk van ca. 3 x 1,20 in voldoende. Als achtergrond zou een muur, heg of schutting kunnen dienen met een paadje ervoor. Alle soorten munt groeien sterk uit, daarom kunt u er beter een apart bed van maken en is het belangrijk er randjes van leisteen of hout omheen te zetten om te voorkomen dat hij door alle andere planten gaat woekeren. Voorkom dat uw bedden op het noorden komen te liggen. Zoals bij ieder perk moeten de laag-groeiende kruideplanten vooraan staan.

Keuze van planten

Het is wellicht het beste met een paar bekende kruiden te starten. Pas als u deze door en door kent, kunt u dan verder gaan met de eveneens buitengewoon boeiende en nuttige, maar minder bekende kruiden. Ook kunnen er later diverse opwekkende en kalmerende theesoorten bijkomen.

Zoals al aangegeven is wordt het eenvoudiger als u alleen overblijvende planten in een groot perk laat groeien. Voor omzoming zijn kruiden als bieslook, tijm, salie, marjolein, peterselie (mits u die voldoende in de gaten houdt) en hysop van nut. Hegplanten zijn lavendel, hysop en rozemarijn. Vergeet de eenjarigen niet, ook al vragen deze veel werk, maar kervel en bonekruid zijn erg nuttig, terwijl goudsbloemen, borage en oostindische kers prachtig zijn om de kruidentuin wat kleur te geven, ook als deze gewoon in rijtjes staan.

Beplantingsplan

Een goed basisplan (een vierkant met twee diagonale paden, die op een stenen cirkel in het midden uitkomen en in elk vak 1 & 2 planten van elke soort), kan u al goede resultaten opleveren.

Kruiden die hoog zullen opgroeien, moeten achterin worden gezet en de kleinere kunnen beter vooraan langs de paden staan. Sommige lage kruipplanten zoals tijm of citroentijm kunnen tussen de stenen die het middelpunt vormen worden gezet, vooral als dit plaveisel uit grillige stukken bestaat.

Een beschutting tegen de wind kan een grote weldaad voor uw kruidentuin zijn. Talloze grote kruideplanten hebben dit hard nodig en de geurige lucht binnen een beschuttende omheining met bedrijvig van bloem tot bloem rondvliegende bijen en vlinders, completeren dit landelijke en idyllische schouwspel. Ofschoon voor sommige kruiden dit beschutte bestaan een voorwaarde is — bijvoorbeeld bazielkruid en rozemarijn, die oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied afkomstig zijn —zullen sommige kruiden die op onbeschutte plaatsen groeien, juist door de ongunstige omstandigheden meer vluchtige oliën, dus meer aroma en geur produceerden.

Betonnen bakken

Het planten van kruiden in betonnen bakken die in velerlei vorm en grootte verkrijgbaar zijn, maakt het mogelijk om op een goedkope manier een opgehoogd kruidenperk te krijgen. Ze garanderen een goede afwatering, houden de plantjes keurig apart en maken het gemakkelijk om diverse planten tot een bepaald patroon te brengen. Zet tuintijm, citroentijm, marjolein, rozemarijn en salie op droge zonnige plekjes, en kruize- munt, pepermunt, peterselie, dragon en bieslook in de vochtige schaduw, en u heeft een miniatuurkruidentuintje.

Grond

De grond van een kruidentuin heeft — wilt u van meet af aan succes boeken — voorbewerking nodig, hoewel de meeste kruiden op elke grondsoort zullen groeien. Zonodig moet de bodem door middel van buizen of een laag klinkers gedraineerd worden. De grond moet goed voorbewerkt worden en mocht er kalk nodig zijn, dan moet die er na het spitten bij komen. Doe dit niet later dan in september of oktober, zodat de zomerwarmte in de grond nog voldoende aanwezig is om de snelle ontbinding van de toegevoegde stoffen te bevorderen. Laat de grond zo mogelijk de hele winter rusten en spit er in de lente een dunne laag compost of mest door, waarbij u niet dieper dan lOcm moet gaan. Na het schoffelen in de zomer moet de hoek van de meerjarige planten worden omgewerkt; plantenafval verhuist naar de composthoop en de grond wordt met een laag compost afgedekt.