Hot tub in eigen tuin

Heerlijk toch? 's Avonds genieten in uw prive hot tub, open en bloot onder de sterrenhemel in uw eigen achtertuin. Een traditionele houten bad met houtgestookte kachel of een modernere variant, een goedkope zelfbouw hot tub of een hele luxe uitvoering, er is voor iedereen wel een geschikte mogelijkheid te vinden.

• Hot tub zelf maken of kant en klaar kopen
• Enkele punten om op te letten bij de keuze van een hot tub
• Gebruik en onderhoud van een hot tub
• Gebruiks kosten van een hot tub
• Ter afsluiting

Een hot tub onderscheidt zich op een aantal punten van een gewoon bad, bubbelbad, whirlpool of Jacuzzi. De belangrijkste punten zijn wel dat, traditioneel gezien, een hot tub buiten in de open lucht staat en van hout is gemaakt. Van oudsher uit is de hot tub namelijk een houten tobbe (vat) gemaakt van dikke planken, bijeengehouden door (metalen) spanbanden. Ook de bodem is van hout. Er hoort ook een houten deksel bij om de hot tub na gebruikt af te kunnen sluiten, zodat het water niet verontreinigd kan worden met bijvoorbeeld bladeren van bomen. Soms wordt dit ook wel gedaan met bijvoorbeeld een (goedkoper) plastic kleed.

Verder bevat een hot tub natuurlijk een houtgestookte ijzeren kachel. Deze bevindt zich normaal gesproken deels in het vat onder water. Er is een opening om het hout in te stoken en meestal een soort schoorsteentje voor de rookafvoer. Het nadeel van een interne kachel in de hot tub is dat het ruimte in neemt. Tegenwoordig zijn er ook varianten met een kachel / verwarming van buiten af. Hierbij kan het water via natuurlijk convectie door buizen van en naar de (houtgestookte) kachel stromen, of er is een pomp aanwezig. Er zijn tegenwoordig ook electrisch verwarmde hot tubs te koop.

Normaal gesproken is een hot tub op de bodem langs de binnenwand, uitgerust met een houten bankje waarop meerdere mensen kunnen zitten. De hot tubs met interne kachel hebben minder bankruimte omdat een deel van de ruimte wordt ingenomen door de houtkachel. Deze is dan afgeschermd met een soort houten hekwerk zodat niemand zich er aan kan branden.

Verder is een hot tub vaak uitgerust met extra accessoires voor meer comfort, als bijvoorbeeld een trapje om er makkelijk in te kunnen stappen, bekerhouders rondom voor de drankjes, maar tegenwoordig ook zaken als onder water verlichten, jetstreams en bubbelbad functionaliteit. Daarnaast kan er eventueel een filterinstallatie worden toegevoegd om het water schoner te houden zodat het minder vaak ververst hoeft te worden.

Hot tub zelf maken of kant en klaar kopen

Het is natuurlijk mogelijk om zelf een goedkope ‘hot tub’ in de tuin te bouwen. Het hoeft in feite niets meer te zijn dan een waterdichte bak met de mogelijkheid om het water te verwarmen. Er zijn al “hot tubs” gebouwd met plastic, vijverfolie en balen stro of zelfs bierkratjes.

Een echte traditionele houten hot tub geheel zelf bouwen is voor de meeste mensen niet aan te raden. Er zijn overigens wel kant en klare bouwpakketten verkrijgbaar, dit is vaak goedkoper en makkelijker dan zelf alle materialen elders kopen. Hout is duur en zal voor het grootste gedeelte de prijs van een hot tub bepalen. Met name als er duurdere houtsoorten en goede kwaliteit dikkere planken worden gebruikt. Ook de kwaliteit van de kachel (bij voorkeur uitgevoerd in RVS) draagt voor een flink deel bij in de kosten. Een tweepersoons goede kwaliteit hot tub (diameter 1,5m) zal al snel 1500 euro kosten en tel voor een tienpersoons hot tub met een diameter van rond de 2,5m maar nog eens een extra 1000 a 1500 euro meer neer.

Enkele punten om op te letten bij de keuze van een hot tub

De afmeting ofwel plaats voor hoeveel personen

Een hot tub met een diameter van 1,5m en een intern geplaatste houtkachel, biedt plaats aan twee tot drie personen. Als richtlijn past er voor elke extra 10 centimeter bij de diameter een persoon extra in. Uiteraard hangt het een en ander af van het postuur en hoe ruim de zitplek dient te zijn. Het is verleidelijk om een lekkere ruime hot tub te kiezen, zeker omdat de meerprijs relatief gezien meevalt. Bedenk echter wel dat het niet alleen meer zal kosten aan water en stookkosten, maar dat ook de opwarmtijd van een grotere hot tub langer zal zijn.

Materiaal en afwerking

Naast de traditionele volledig houten hot tub, zijn er tegenwoordig varianten die geheel van kunststof zijn of een kunstof binnenbak hebben met een houten afwerking rondom. Een volledig houten hot tub is natuurlijk erg mooi, maar een kunststof binnenbak heeft wel een aantal voordelen. Een houten hot tub moet altijd vol water staan anders kan deze gaan lekken. In de winter is er hierdoor gevaar van bevriezing. Kunststof is erg makkelijk te reinigen, op hout hecht zich makkelijker een laag algen of (bacterie) slijm. Verder gaat kunststof veel langer mee en geeft geen kans op lekkage dit in tegenstelling tot een houten hot tub. De houten afwerking kan eventueel vervangen worden als deze door de jaren heen minder mooi wordt. Een ander voordeel van een kunststof binnenbak is dat er isolatie kan worden aangebracht tussen de kunststof binnenbak en de houten buitenafwerking! Hierdoor blijft het water langer op temperatuur en kost het minder energie om het water te verwarmen. Zeker in de winter is dit een prettig bijkomend voordeel.

Houtkachel, verwarming

Een interne houtgestookte kachel heeft in het algemeen een beter rendement dan een externe houtkachel. Dit kost alleen wel wat ruimte in de hot tub, maar dat is op zich niet erg. De duurzaamste houtkachels zijn volledig gemaakt van RVS. Soms wordt er ook aluminium gebruikt. Dit heeft als voordeel dat de warmtegeleiding beter is. Er zijn natuurlijk mogelijkheden om het water elektrisch of met gas te verwarmen. Dit gaat echter wel erg ten koste van de sfeer en het is (meestal) duurder in gebruik en aanschaf. Een gezellig knisperend houtvuurtje zal voor velen toch de voorkeur hebben!

Waterafvoer

Een hot tub bevat vrij veel water en dit moet regelmatig ververst worden. Hou er rekening mee dat er een waterafvoer beschikbaar moet zijn, of dat het water ergens heen kan, bijvoorbeeld een sloot.

Extra zaken

U kunt het zo ‘gek’ maken als u wilt. Bubbels, jet streams, onderwater LED verlichting in diverse kleuren, waterfilter etc etc. Uiteraard kunt u later ook nog accessoires toevoegen.

Plaatsing

Het is natuurlijk prettig als de hot tub zodanig geplaatst wordt dat er wat privacy is bij het baden, een beschut plekje is dan ook ideaal. Sommigen geven de voorkeur aan het plaatsten van afdak. U mist dan natuurlijk wel de vrije (sterren) hemel.

Gebruik en onderhoud van een hot tub

Een hot tub moet regelmatig worden schoongemaakt en voorzien van vers water. Hoe vaak dit dient te gebeuren hangt natuurlijk mede af van het gebruik en deels van persoonlijke voorkeur/mening. Bij intensief (dagelijks) gebruik is het toch wel aan te raden om elke paar dagen het water te verversen. Een volledig houten hot tub moet altijd gevuld blijven met water om lekkage te voorkomen door het krimpen van het hout. Afhankelijk van de (buiten) temperatuur en het gebruik moet het water toch wel wekelijks worden ververst. Wilt u minder vaak water verversen dan is een reinigingsfilter in combinatie met chloortabletten haast onvermijdelijk. U wilt immers geen risico lopen met bijvoorbeeld Legionella (veteranenziekte) of andere soorten bacteriën.
Naast schoonmaken vergt een hot tub niet zoveel onderhoud. Om het hout mooi te houden kunt u het enkele keren per jaar behandelen met lijnolie of iets dergelijks. Na gebruik dient uiteraard de kachel te worden ontdaan van de asresten. Een kunststof hot tub kunt u in de winter het beste leeglaten als u deze niet gebruikt, om bevriezing te voorkomen. Als het langdurig vriest dan kan dat problemen geven voor een houten tub die bij voorkeur gevuld dient te blijven om bevriezing te voorkomen. Eventueel bijverwarmen of een luchtpompje zoals ook in vijvers gebruikt, kan nodig zijn om stukvriezen te voorkomen.

Uiteraard dien de hot tub gevuld te zijn met water voordat u de houtkachel aansteekt. Afhankelijk van de kachel, de manier van stoken, de buitentemperatuur en de gewenste water temperatuur moet u toch al snel rekenen op rond de 2 uur stooktijd voor een 2/3 persoons hot tub. Voor grotere hot tubs, voor bijvoorbeeld 10 personen, is een opwarmtijd van rond de 5 uur heel normaal!

Gebruiks kosten van een hot tub

Naast wat extra kosten als reinigingsmiddel en kleine onderhoudskosten zijn voornamelijk van belang de kosten van het water en de verwarmings (stook) kosten.

Een standaard 2/3 persoons hot tub (1,5m diameter, 90 cm hoog) zal ongeveer 1,5m3 water bevatten. Met de gemiddelde kostprijs van water kost een keer verversen dan zo rond de € 2,25. Bij grotere hot tubs wordt dit snel meer. Een 2,5m hot tub bevat ongeveer 4,5m3 water, dat kost per keer € 6,75. Hoe vaak het water ververst wordt hangt natuurlijk af van het gebruik. Reken per jaar op een stuk of 50 keer verversen, dan zit u afhankelijk van de afmeting al snel op 120 a 350 euro aan water kosten.

De kosten van het benodigde brandhout zijn lastiger te bepalen. De prijzen verschillen van gratis tot wel 100 euro per m3 haardhout. Daarbij komt dat zaken als het type kachel, de wijze van stoken, de buitentemperatuur en watertemperatuur en het al dan niet geisoleerd zijn van de hot tub, ook invloed hebben.

Het verwarmen van 1 liter water met 1 graad, kost 1 kilocalorie. Dit komt overeen met 4,1868kJ. Goed en droog brandhout heeft een verbrandingswaarde van grofweg 10GJ/m3. Uitgaande van een hot tub met 1500 liter water me koud water (van een graad of 12) en een gewenste temperatuur van 37 graden, moet het water dus 25 graden in temperatuur toenemen. Hiervoor is dan zo’n 157MJ aan warmte nodig. Met 1m3 hout kan dit in theorie dan grofweg zo’n 60 keer gedaan worden. In de praktijk komt natuurlijk lang niet alle verbrandingswarmte in het water terecht maar is er ook verlies naar de omgeving (via de schoorsteen, het wateroppervlak en de zijwand). Waarschijnlijk is 20 keer ‘hot tubben’, per m3 hout een aardige schatting.

Kortom, het is lastig om een goede inschatting te maken van de gebruikskosten van een hot tub, maar het kan al makkelijk oplopen tot enkele honderden euro’s per jaar voor een standaard 2/3-persoons hot tub

Ter afsluiting

Een eigen hot tub in de achtertuin is natuurlijk een geweldige luxe. Of u er nu alleen, met uw partner of er een gezellig feestje van maakt met een aantal vrienden Het is heerlijk om zowel in de zomer als in de winter te kunnen genieten van een sfeervol, heet bad, in de openlucht.