Dakbedekking: het rieten dak

Een rieten dak staat erg mooi op boerderijen en monumentale villa's. Wat komt er allemaal bij kijken om in een rietgedekte woning te wonen en wat zijn de nadelen. In dit artikel ook meer over het dekken met riet.

Waarom rietgedekt

Rietgedekte huizen, een van de oudere bekende dakbedekkingen, werden al in een ver verleden vanwege het brandgevaar uit de steden geweerd. Dit verklaart dat je in oude steden bijna geen huizen met rieten daken meer tegenkomt.

Op boerderijen komen we riet nog wel veel tegen en ook in villawijken waar de huizen verder van elkaar afstaan, is het ook geen onbekend gezicht. Gelukkig is er weer meer belangstelling voor het riet, ondanks dat de levensduur van een rietendak maximaal een 40-tal jaar is. En dat is alleen bij gunstige omstandigheden.

De levensduur is afhankelijk van de (grootte van de) hellingshoek van het dak (minimaal 30 graden) en de juiste kwaliteit van het riet. Verder heeft een rieten kap een langere levensduur als er regelmatig onderhoud aan gepleegd wordt. Het riet kan door slijtage dunner worden en moet dan opgestopt worden. Verder kan mosaangroei zorgen voor het vasthouden van vocht, wat het rottingsproces weer versterkt.
Het rieten dak moet regelmatig door een gespecialiseerd bedrijf worden behandeld met een algendoder en elke tien jaar moet het worden gekamd. Daarbij wordt een laagje riet weggesneden, zodat verontreinigingen verdwijnen.

Het dekken met riet wordt dus voornamelijk voor de sfeervolle uitstraling gedaan. Praktisch gezien is een pannendak veel duurzamer en goedkoper dan een rietendak. Ook de verzekering van het rieten dak is altijd duurder bij een traditioneel rieten dak dan dat van een pannendak. Bij recent aangebrachte rieten kappen vervallen die duurdere premies meestal en bent u nauwelijks duurder uit dan met pannendaken.

Tegen deze hogere kosten voor het rieten dak staat meestal een hogere verkoopprijs van het gebouw waar het op gedekt ligt. Dit weegt vermoedelijk wel op tegen de kosten van het onderhoud en het vervangen van het dak eens in de 30 a 40 jaar.

Welk riet wordt gebruikt

Er wordt alleen kwalitatief riet gebruikt dat aan veel eisen moet voldoen om geschikt voor een dak te zijn. Het juiste riet wordt dekriet genoemd en is altijd eenjarig, blank, recht en dun. De ideale lengte is twee meter, maar de kortere stengels kunnen nog voor dakkapellen en nokken gebruikt worden. Ook in molens wordt dit kortere riet gebruikt en men noemt het daarom ook wel molenriet.

Het dekriet wordt altijd gesneden in de winterperiode, zo tussen december en april. Een vorstperiode heeft ook zo zijn voordelen omdat er dan over het ijs gelopen kan worden om het riet te oogsten. Verder zit er in deze periode geen blad meer aan het riet dat weer zijn voordelen heeft bij het oogsten.

Na het uitsorteren van het goede dekriet, wordt dit in bossen bij elkaar gebonden. Het mindere kwaliteit riet, matriet genoemd, wordt nog wel gebruikt als onderlaag van het dak.

Het gebied in Nederlandse waar riet gewonnen wordt is ongeveer 7000 hectare groot. Aangezien dat niet voldoende is om aan de vraag te voldoen, komt veel riet (75%) uit het buitenland. Dit riet wordt ingevoerd uit o.a. Hongarije, Oostenrijk, Roemenie, Oekraine, Polen, Estland, Turkije en uit China.

Het brandgevaar en de isolatie

Het idee dat een rieten kap extra brandbaar is en slecht zou isoleren is nog uit de tijd van de traditionele rieten kappen. In de oude situatie werd het riet aan een lattenframe gebonden en was het riet aan de binnenzijde van de kap te zien. In deze situatie kon de wind door het riet heen waaien en dit was qua isolatie dus zeker geen succes. Bijkomend nadeel van deze situatie was het feit, dat bij een brand in zo'n pand, de vlammen aangewakkerd werden door de wind die door het riet naar binnen kwam. Al snel kon dan de gehele kap in brand vliegen.

Veel van bovenstaande nadelen zijn nu niet meer van toepassing. Tegenwoordig wordt er eerst een gesloten dakconstructie gemaakt, waar het riet dan bovenop gedekt wordt. De lucht kan dan niet meer door het riet naar binnen komen en het dak is dus een stuk minder brandgevoelig. Verder geeft het dak met deze constructie een goede isolatie, vergelijkbaar met een geïsoleerd pannendak.

Ook kan het riet behandeld worden met een brandvertragend middel, dat eens in de 5 jaren herhaald dient te worden en het plaatsen van een vonkenvanger op de schoorsteen is zelfs een verplicht item. Het schijnt wel zo te zijn dat dit brandvertragende middel de algengroei stimuleert. Zo heeft elk voordeel dikwijls weer een nadeel.

De rietdekker

Rietdekkers hebben het vooral de laatste jaren ontzettend druk. Dit houdt in dat u voor een nieuw dak of reparaties aan het dak, ruim vooraf een afspraak moet maken en dit niet tot het laatste moment uit moet stellen. Er zijn in ons land nog een 325 rietdekkersbedrijven met in totaal een 750 mensen in dienst.

Kunststof riet

Er zijn alternatieven op de markt voor het traditionele riet. Dit is het zogenaamde kunststof riet, dat nauwelijks van "echt" te onderscheiden is. Dit riet wordt patentriet genoemd en voor informatie over dit riet kunt u op de site van Patentriet Nederland terecht.

Een aantal kenmerken van dit kunststof riet zijn:

• kunststof riet is klimaatbestendig
• heeft een natuurlijke uitstraling
• geschikt voor ieder dak
• geen brandgevaar
• verzekerbaar als gewone harde dakbedekking
• mogelijk op dakhellingen vanaf 15 graden

Lees verder

• Dakbedekking: dakpannen
• Dakbedekking: het platte dak
• Dakbedekking: soorten golfplaten
• Oude boeiboorden vernieuwen met Trespa