Kaarsen in soorten voor romantische verlichting

Een kaars is als lichtbron enigszins vergelijkbaar met een lamp maar heeft meestal veel minder lichtopbrengst. Hij is cilindrisch van vorm en gemaakt van een vaste vetachtige stof met in de kern over de lengte een lont. Kaarsen werden eeuwenlang als belangrijkste lichtbron gebruikt maar worden tegenwoordig alleen nog maar vanwege de romantische sfeer die door kaarslicht wordt verkregen. Het materiaal dat voor de vetachtige stof wordt gebruikt bestaat in de regel uit stearine en paraffine maar voor duurdere kaarsen wordt bijenwas gebruikt.

Kaarsen in vroegere tijden

Een ver soort voorloper van de kaars werd gebruikt door de Etrusken enkele eeuwen voor Christus. Een touw werd gedrenkt in olie, pek of vet en aangestoken. Maar er zijn vermoedens dat veel eerder, namelijk in de veertiende eeuw voor Christus, al kaarsen bestonden omdat in het graf van Toetanchamon een soort kandelaars zijn gevonden. In elk geval werden later in de Romeinse tijd kaarsen gebruikt die bestonden uit vet of was. In de middeleeuwen diende de kaars algemeen als verlichtingsbron en werd er voor het maken naast vet ook bijenwas gebruikt. Een kaars kon destijds ook als een klok dienen waarbij met ringen de duur van de brandtijd werd aangegeven.

Grote productie van kaarsen voor romantische verlichting

In het begin van de negentiende eeuw werden kaarsen nog voornamelijk gemaakt door ambachtslui in eenmansbedrijfjes maar enkele tientallen jaren later verschenen grote kaarsenfabrieken in Amsterdam, Gouda en Schiedam waar miljoenen kaarsen werden geproduceerd. Door de uitvinding van de elektrische verlichting kreeg de kaars een heel andere functie en werd voortaan hoofdzakelijk gebruikt om een romantische sfeer te creëren.

Lont en hoe een kaars werkt

De werking van de kaars is als volgt: de lont die zich in de kaars bevindt en daar ongeveer een centimeter bovenuit steekt, wordt aangestoken. Het vet, direct onder de lont, smelt daardoor. Door de capillaire werking zuigt een heel klein deel van het vet naar boven in de lont. Verdamping en ontleding zorgt voor gasvorming dat warmte en licht uitstraalt. Die verdamping is er de oorzaak van dat de kaars gaandeweg opbrandt. De lont is van katoen gemaakt. Van hele dunne koortjes katoen wordt een soort haarvlecht gevlochten, met een dikte die aangepast is aan de dikte van de kaars en vergelijkbaar is met een dun touwtje.

Bijenwaskaars als symbool van reinheid

Een zuiver natuurmateriaal voor het maken van kaarsen is bijenwas. De raten die uit de bijenkast regelmatig moeten worden vernieuwd, zorgen na smelting en zuivering voor een prima grondstof voor de kaarsen. Bijenwaskaarsen branden meestal langer. De kleur herinnert aan goud en de geur is edel en goed. In kloosters mocht lange tijd alleen bijenwas worden gebruikt voor kaarsen als symbool van reinheid. De vlam van een kaars kan worden gedoofd met een speciaal apparaatje. Zo’n kaarsendover bestaat uit een kleine ronde piramide die over de vlam wordt geschoven. Door het ontbreken van zuurstof zal de kaars daarna doven.

Soorten kaarsen voor romantische verlichting

De soorten kaarsen kunnen worden gerubriceerd naargelang de manier waarop ze gemaakt zijn. Zo bestaan er verschillende technieken als dompelen, gieten, persen, trekken en handmatig rollen.

Dompelen

Bij deze methode wordt een pit in gesmolten was of vet gedompeld en daarna omhoog getrokken. Deze behandeling wordt zo vaak herhaald tot voldoende dikte van de kaars is bereikt. Om sneller meer kaarsen te kunnen maken wordt een serie pitten evenwijdig van elkaar bevestigd.

Gieten

Oorspronkelijk werd in een houten vorm gesmolten vet gegoten. Later werden tinnen of ijzeren vormen gebruikt. Deze manier ontstond in Parijs in de vijftiende eeuw. Tegenwoordig wordt de gietmethode nog steeds toegepast voor het maken van stearine kaarsen of wordt een mengsel van stearine en paraffine gebruikt.

Persen

Bij het persen van kaarsen wordt gebruik gemaakt van een extrusiepers. Het kaarsvet wordt daarbij door een mondstuk geperst waarbij een eindeloze kaars ontstaat die telkens op de gewenste lengte wordt afgeknipt.

Trekken

Ook bij deze methode ontstaat een eindeloze kaars. De methode werkt met een trekbank die uit twee trommels bestaat die om een as kunnen draaien.

Handmatig rollen

Hierbij wordt de pit opgespannen en met de hand voorzien van geknede was. Daarna wordt de kaars in vorm gerold en in water gedompeld om te harden.