Natuurlijke vloerbedekking: kurk, linoleum en marmoleum

Kurk, linoleum en marmoleum zijn gladde soorten vloerbedekking die, misschien een beetje tegen de verwachting in, zijn gemaakt van natuurlijke materialen. Deze materialen worden dichtbij huis gehaald, waardoor dit ook duurzame, milieuvriendelijke vloerbdekking is. Kurkvloeren worden weliswaar heel anders geproduceerd dan linoleum en marmoleum, maar de eindproducten hebben toch veel overeenkomsten. Ze zijn glad en gemakkelijk schoon te houden, werken isolerend en geluiddempend en zijn bovengemiddeld decoratief. Daarmee passen ze goed in een modern huishouden, maar zeker ook als projectvloeren in een bedrijf. Artikelindeling (interne links)

• Natuurlijke materialen
• Kurkvloeren
• Linoleum en marmoleum
• Toepassingen
• Aanschaf

Natuurlijke materialen

Kurk groeit aan een boom en kan als zodanig worden geoogst. Daarna kunnen er vrij gemakkelijk producten van worden gemaakt. Linoleum en marmoleum, in wezen een vergelijkbaar product, zijn gemaakt van een mix van grondstoffen waarvan lijnolie de belangrijkste is. Het onderlinge verschil is dat marmoleum een gemarmerd effect heeft, terwijl linoleum effen blijft.

Vanuit milieutechnisch oogpunt is het interessant dat deze vloeren van natuurlijke materialen worden gemaakt, zeker aangezien de gebruikte grondstoffen in Europa zelf worden geoogst. Het maakt de milieubelasting van deze vloeren erg laag. Qua aangezicht komen kurk en linoleum echter minder natuurlijk over dan andere opties zoals sisal, zeegras, natuursteen of houten vloeren.

Daar staat tegenover dat de decoratieve mogelijkheden veel groter zijn dan bij genoemde alternatieven. Vandaar dat deze vloerbedekkingen populair zijn bij binnenhuisarchitecten en mensen die hun huis graag creatief inrichten. Hieronder volgt een toelichting op beide vloertypen.

Kurkvloeren

Kurk wordt om precies te zijn gemaakt van de bast van de kurkeik. Deze bast wordt eens in de zoveel jaar van de boom gestript, waarna er een nieuwe aangroeit. De eiken groeien rond de Middellandse Zee, met name in Portugal. De kurkvloer wordt vervolgens gemaakt van kurkkorrels die worden gebonden met kurkhars.

Voor het leggen van vloeren zijn zowel tegels als laminaat beschikbaar. De kurk is daarbij meestal verlijmd op een houten basis. De vloer gaat zo’n 15-20 jaar mee. Er is wel iedere drie jaar een nieuwe laklaag nodig, waarbij dan uit ecologisch oogpunt bij voorkeur een middel op waterbasis wordt gekozen.

Kurk heeft een gesloten honingraatstructuur die lucht in de vloer houdt. Daardoor werkt de vloer bijzonder isolerend en geluiddempend. Hij voelt ook warm aan. Het isolerend vermogen is zelfs zo sterk dat het weinig zin heeft om vloerverwarming aan te leggen, want dat komt er niet doorheen. Kurk is, wat niemand zal verwonderen, ook waterafstotend. We kennen dit materiaal immers nog het best van deze eigenschap. Toch kan het in alle mogelijke kleuren worden gebeitst.

Het effect van een kurkvloer is eigenlijk altijd stijlvol, doch extra als je een heel donkere (voor een klassiek interieur) of juist heel lichte (voor een modern interieur) tint neemt. Goedkoop is de kurkvloer echter niet.

Het materiaal kan uitstekend worden gerecycled. Er kunnen echter giftige lijmsoorten zijn gebruikt bij het verlijmen van de kurk op de ondervloer. Er bestaat een Duits keurmerk, het zogeheten ‘Kork-logo’, dat aangeeft wanneer de vloer ecologisch verantwoord is. Er zitten dan geen weekmakers, vluchtige stoffen of formaldehyde in.

Linoleum en marmoleum

In tegenstelling tot wat veel mensen denken is linoleum een zuiver natuurproduct. Dit in tegenstelling tot het ogenschijnlijk vergelijkbare vinyl, dat juist synthetisch is. Het wordt gemaakt van uit de zaden van vlasplanten geperste lijnolie dat samen met hars van pijnbomen tot een bindmiddel wordt gemengd. Daarna wordt het vermengd met kurk of houtmeel, kalksteen en pigmenten. Dit levert linoleumkorrels op, die op een ondergrond van jute of canvas worden gewalst. Dit procedé bestaat al meer dan honderd jaar.

Marmoleum is feitelijk een merknaam en is een samenstelling van de woorden linoleum en marmer. Het is dan ook de gemarmerde variant van linoleum. Het is ontworpen door de Forbo linoleumfabriek uit Krommenie, marktleider op het gebied van linoleum.

Linoleum en marmoleum hebben veel voordelen. Ze zijn gemakkelijk te reinigen en tellen als antistatisch en dus stofafstotend . Er zijn wel speciale schoonmaakmiddelen voor nodig die zorgen dat de vloer een beetje vettig blijft. Het probleem met veel andere (agressieve) schoonmaakmiddelen is dat ze de lijnolie in de vloer afbreken, wat natuurlijk niet de bedoeling is.

Beide vloersoorten zijn slijtvast en gaan lang mee. Het is een tamelijke harde vloer waar geen indrukken of krassen in achter blijven. Daarnaast hebben ze ook isolerend en geluiddempend vermogen en zijn ze uitstekend bestand tegen vocht. Linoleum en marmoleum vatten bovendien niet snel brand, maar voelen wel redelijk warm aan. Het is een alleszins betaalbaar product, zij het duurder dan vinyl.

De decoratieve mogelijkheden van linoleum en marmoleum zijn zoals gezegd groot. Linoleum is bijvoorbeeld verkrijgbaar in talloze dessins, maar ook effen. Daarbij geldt dat zowel linoleum als marmoleum goed te gebruiken zijn om figuren mee in de vloer te leggen, want het kan gemakkelijk worden gesneden. Daarom is het een geschikte vloerbedekking voor creatieve personen die iets bijzonders van hun interieur willen maken.

Linoleum en marmoleum zijn op volgende manieren verkrijgbaar:

• Op rol
• Als tegels of losse stroken
• In de vorm van klikpanelen (al betreft dit voornamelijk marmoleum)

Vanwege alle voordelen op milieutechnisch gebied heeft linoleum een keurmerk voor milieuvriendelijke producten.

Toepassingen

In principe is kurk zo goed bestand tegen vocht dat het zelfs in erg vochtige ruimtes als badkamers kan liggen. Voor linoleum en marmoleum is dat minder verstandig.

In ruimtes waarin veel wordt gelopen passen al deze vormen vloerbedekking goed. Vandaar dat ze ook veel worden aangeboden als projectstoffering voor kantoren en bedrijven. Een aantal aanbieders zijn zelfs gespecialiseerd in het leggen van bedrijfsvloeren.

Er bestaat ook een extra verende variant van linoleum, het zogenaamde kurklinoleum, dat speciaal geschikt is voor vloeren in sporthallen.

Aanschaf

Zowel voor kurkvloeren als voor linoleum en marmoleum zul je op zoek moeten naar een speciaalzaak. Dat is echter voor veel soorten vloerbedekking zo. Tenslotte is het ook beter wanneer je vloerbedekking gelegd wordt door een specialist die weet waar hij mee bezig is, want waarschijnlijk zul je lang met een vloerbedekking doen. Schroom daarom niet leveranciers over het hele land met elkaar te vergelijken, bijvoorbeeld op het internet, en een flink eindje te reizen voor de aanbieder die jou het beste bevalt.

Lees verder

• Een vloerbedekking kiezen: waar moet je op letten
• Natuurlijke vloerbedekking: houten vloeren en parket
• Een vloer van siergrind: ramp of zegen?
• Anti-allergisch tapijt: fabeltje of echt?
• Flakes of chipsvlokken op vloeren en wanden