Ketelsteen voorkomen en verwijderen

Heb je last van bruine en grijze schilfers, korrels of steentjes in de motor, stoomgenerator, fluitketel, verwarmingsketel, verwarmingselement of koelsysteem? Dan gaat het waarschijnlijk om ketelsteen, een soort kalksteen. Hoe ontstaat ketelsteen, wat kun je doen om ketelsteen te voorkomen, hoe kun je ketelsteen verwijderen en is het gevaarlijk? Ondervang het probleem voor je er last van krijgt en producten aangetast raken.

Ketelsteen

• Ketelsteen, wat is het?
• Ketelsteen voorkomen en verwijderen
• In een koelwatersysteem
• In een stoomgenerator
• Stationaire motoren
• In de fluitketel of waterkoker
• Water ontharden

Ketelsteen, wat is het?

Ketelsteen is simpelweg een type kalksteen. Het staat bekend onder de scheikundige naam CaCO3. Dit kalksteen ontstaat bij het verwarmen of het koken van water. Dit proces voltrekt zich met name bij het koken van hard water, omdat hierin veel calciumionen en magnesiumionen zitten. Dit bevorderd de aanmaak van ketelsteen tijdens het verwarmingsproces van water. Ketelsteen is al lang bekend en de naam is afkomstig van de ketels van stoommachines waarin het zich als een soort steen afzet. Op de afbeelding links boven is te zien hoe extreem het kan worden als het onbehandeld blijft.

Wanneer je het aantreft in de fluitketel is het niet half zo vervelend als wanneer het de goede werking van een ander apparaat belemmert. Een verwarmingselement of koelingsmachine kan er door defect gaan. Er ontstaat dan een harde korst van ketelsteen die een isolerende laag vormt en zo een negatief effect heeft diverse soorten apparatuur.

Ketelsteen voorkomen en verwijderen

Hoe je ketelsteen het beste kunt voorkomen of verwijderen wanneer je er reeds last van hebt, is afhankelijk van de plek waarop het probleem zich concentreert.

In een koelwatersysteem

Een behandeling met ozon beperkt de vorming van ketelsteen. Ozon heeft een ontsmettende functie en kan biofilms afbreken waardoor de ionen die de ketelsteen veroorzaken zich niet meer goed kunnen hechten aan wanden. Om dit ook in de toekomst zo te houden is het noodzakelijk dat in het systeem waarin je het koelwater gebruikt een kleine restconcentratie ozon blijft zitten want anders treedt alsnog biologische groei op, en kan de ketelsteenvorming weer toenemen.

In een stoomgenerator

Voor het voorkomen van ketelsteen in stoomgeneratoren bestaan verschillende waterbehandelingsproducten. Een goed voorbeeld hiervan is Claytaliquid van Clayton. Het is een vloeibare mix die de zuurstof bindt en de resthardheid controleert. Door het elimineren van resthardheid wordt de aanmaak van ketelsteen voorkomen, terwijl de stoomkwaliteit hetzelfde blijft.

Stationaire motoren

Ketelsteen vormt vaak ook een probleem voor stationaire motoren. Er zijn echter producten op de markt om de vorming ervan in watergekoelde verbrandingsmotoren tegen te gaan. Hiermee kun je de levensduur van radiatoren, pompen en leidingen aanzienlijk verlengen. Vaak zijn deze producten vanwege de unieke samenstelling verschillende per automerk of motormerk, maar zijn via een specialist altijd verkrijgbaar.

In de fluitketel of waterkoker

Veel mensen kennen ketelsteen uit de fluitketel of waterkoker. Wanneer je voor het koken van water het laatste restje nog even wegspoelt in de wasbak komen er af toe wat bruinige schilfers en korrels mee. Soms lijken het wel echt bruine stukjes steen. Omdat het water dat er in wordt gekookt voor consumptie is, is het niet verstandig de ketel of koker van binnen te behandelen met chemische middelen. Gelukkig is dit ook grotendeels te voorkomen door gebruik te maken van een ketelsteensponsje. Dit speciaal hiervoor gemaakte sponsje kun je simpelweg in je waterkoker of fluitketel stoppen en er in laten zitten tijdens het gebruik. Op die manier gaan je spullen veel langer mee en het heeft geen invloed op het water dat je erin kookt.

Water ontharden

Omdat juist hard water het probleem is, is het ontharden van water voor bepaalde systemen uiteraard ook een uitkomst. Hiervoor zijn verschillende producten op de markt. Met bijvoorbeeld de antikalk units van HydroFLOW kan kalkaanslag worden verwijderd en voorkomen. Naast deze functie, is het oplossen van ketelsteen een secundaire functie van dergelijke producten. Veel grote bedrijven maken gebruik van dergelijke units, maar ze zijn er tegenwoordig ook voor huishouden en kleinere installaties in de tuin.