Leidingen in huis

Stappen we ’s morgens de deur uit na een warme douche en een dampende kopje koffie, dan hebben we al heel wat leidingen in huis gebruikt. Al die leidingen dienen voor transport van water, gas of elektriciteit. Bij huizen in aanbouw kunnen we die leidingen meestal nog zien. Later worden ze netjes weggewerkt in of achter de muren. Ook treffen we ze aan onder of tussen de vloeren. Maak kennis met de verschillende leidingsystemen in huis.

Welke leidingen zijn er in huis?

Via leidingen worden gas, elektriciteit en water naar de woning geleid:

• de leidingen die ons huis binnenkomen, noemen we dienstleidingen;
• de leidingen binnenshuis heten binnenleidingen.

Meterkast: opnemen meterstanden

Wat de woning binnenkomt, moeten we uiteraard betalen aan het waterleidingbedrijf of de energiemaatschappij. Om te kunnen beoordelen hoeveel we verbruiken, plaatst men een meter op de plek waar de dienstleiding de woning binnenkomt. Een maal per jaar moeten we de meterstanden opnemen (aflezen). Vroeger kwam daarvoor een medewerker van het energiebedrijf of de waterleidingmaatschappij persoonlijk langs bij de gebruiker. Tegenwoordig kan men de standen zelf opnemen en die online melden. De meters bevinden zich in een zogenaamde meterkast. Na de meterkast vertakken zich de leidingen door de woning.

Welke materialen gebruikt men voor leidingen?

Elke leiding in huis heeft zijn specifieke eigenschappen:

• zo wordt waterleiding bijvoorbeeld van ander materiaal gemaakt dan een gasleiding;
• en elektriciteitsdraad is voorzien van een plastic isolatielaag om het koper;
• ook de koppelingen waarmee de verschillende leidingen op elkaar worden aangesloten, zijn bij water anders dan bij elektriciteit.

Leidingen van kunststof

Eigentijdse leidingsystemen maken steeds meer gebruik van kunststofleidingen. Ter illustratie: Koperen buis bijvoorbeeld past men wel nog toe voor waterleiding, maar het raakt steeds meer in onbruik. Koper is simpelweg te duur. Liever gebruikt men leidingen van kunststof:

• zijn die bedoeld voor waterleidingsystemen dan zijn ze voorzien van een aluminium binnenvoering. Heet water (meer dan 70 graden) zou anders de kunststof kunnen aantasten;
• gasleidingen daarentegen, zouden puur technisch bezien helemaal uit kunststof kunnen bestaan. Maar gebruik van kunststof gasleidingen in huis is meestal niet toegestaan in verband met brandgevaar. Voor gasleidingen in huis maakt men daarom gebruik van koper of roestvrij staal. De dienstleiding voor gas bestaat wel uitsluitend uit kunststof.

Onderdelen van leidinginstallaties

Onderstaand een opsomming in tabelvorm van een aantal veel gebruikte onderdelen bij leidinginstallaties in huis:

Welk gereedschap is nodig bij werkzaamheden aan leidingen?

Het werken aan de verschillende installaties en leidingen in huis vraagt in de regel speciaal gereedschap. Het is maar een greep uit de verschillende gereedschappen die de vakman (loodgieter of elektricien) tot zijn beschikking heeft. Onderstaand toch enkele van de voornaamste hulpmiddelen:

• waterpomptang: bekend vanwege zijn speciale scharnierend gedeelte. De wijze waarop de afstand tussen de bekken versteld kan worden verschilt per tang;
• verstelbare sleutel: daarmee kan je grotere moeren of wartels van een installatie gemakkelijk aandraaien. De afstand tussen de bekken is te verstellen door middel van een simpel draaiwieltje;
• pijpenbuigapparaat: daarmee buigt men mooie bochten in koperen buis. Doet men dat zonder buigapparaat dan zal de buis geheid “knikken”. Voor de waterleiding in woonhuizen gebruiken we meestal buizen met een dikte van 12 of 15 mm.;
• buigveer: gebruikt men voor het buigen van pvc-buizen. Om “knikken” te voorkomen wordt de buigveer in de PVC-pijp geduwd voordat we die buigen. Men moet erop toezien dat de buigveer zich niet helemáál in de buis bevindt. Want dan kan men die er niet meer uithalen na het buigen;
• striptang: voor het verwijderen van isolatie rond een elektriciteitsdraad.