Le muguet de mai - Het lelietje van dalen

Het lelietje van dalen bloeit in het voorjaar op schaduwrijke plekjes en zou geluk brengen. In Frankrijk is het traditie dat men elkaar op 1 mei een bosje muguet geeft. Lelietjes van dalen ruiken heerlijk maar het aroma ervan kan niet worden verwerkt, bovendien is de plant zeer giftig. De synthetisch nagemaakte geur is populair en wordt gebruikt in dure parfum en cosmetica. Ook als afbeelding is het lelietje van dalen zeer geliefd. "Lange smalle bladen omringen vredig en zorgzaam die witte wiegende elfenmutsjes" - Han Messie

De groei van het lelietje van dalen

Het meiklokje of lelietje van dalen (Convallaria majalis) is een vaste plant die je in het wild tegenkomt in streken met loofbossen en struikgewassen. De plant voelt zich op zijn gemak in donkere stadstuinen of op een beschut plekje in een gewone tuin. Hij kan zo'n dertig centimeter hoog worden en houdt van humusrijke, een tikkeltje zure en goed bemeste grond.

Van de maand mei

Van oorsprong komt het lelietje van dalen uit Azië maar is al vanaf de middeleeuwen in Europa te vinden. Majalis wil zeggen "van de maand mei" en dat klopt ook, want lelietjes van dalen bloeien in mei en juni.

De bloei van het lelietje van dalen

Vooral als bodembedekker doet hij het goed, de plant bezit ondergrondse wortelstokken waaraan kiemen komen die voor nieuwe planten zorgen. De plant heeft witte, wasachtige belletjes die heerlijk ruiken. Deze "ladders naar de hemel" groeien aan trosjes aan de stengel en worden ongeveer 8 millimeter lang. Elke tros bestaat uit zes tot twaalf bloemetjes. De frisgroene, lancetvormige bladeren vermeerderen zich snel, zodat de bodem in het voorjaar bedekt is met een tapijt van witte bloemetjes. Er bestaat ook een gekweekte variant met roze bloemen.

Het lelietje is niet zo onschuldig als ze eruit ziet

Lelietjes van dalen staan symbool voor oprechtheid en discretie en voor absolute zuiverhuid en onschuld. Dat laatste is niet waar, alle delen van de plant zijn giftig, het is dus zaak erop te letten dat kinderen niet kauwen op de bladeren of de bloemetjes in de mond steken. Ook is het uitkijken met het bloemenwater van de lelietjes dat eveneens giftig is. Soms eten kinderen in de herfst de rode besjes van de plant. Hiervan kunnen ze misselijk worden, moeten overgeven, aan de diarree raken of zelfs last krijgen van hartritmestoornissen.

Die uitwerking op het hart wordt door de farmaceutische industrie benut, van de plant worden de bloemen en wortels verwerkt. Al in de zestiende eeuw was het bekend dat lelietjes van dalen het hart versterken en hartkloppingen en krampen tegengaan.

Een bosje of potje muguet op 1 mei

In ons land kennen we deze traditie niet, maar in Frankrijk is het gebruik dat men elkaar op 1 mei lelietjes van dalen geeft. Op de dag van de arbeid haalt iedereen een potje muguet in huis voor zichzelf of om vrienden en bekenden mee te verrassen. Op de verpakking staat te lezen: "Je porte bonheur" (ik breng geluk). Omdat het lelietje wordt geassocieerd met terugkerend geluk en eveneens met een prille relatie, geven ook geliefden elkaar een bosje van deze bloemen.

Het gebruik van de bloemen

Het gebruik van de bloemen komt van Charles IX die in 1561 koning van Frankrijk was. Hij kreeg een bosje muguet dat hem geluk bracht. De geur ervan was geliefd bij stijlvolle mannen die tijd en aandacht aan hun uiterlijk besteedden. Deze dandy´s werden muguets genoemd.

Het lelietje van dalen kan niet worden verwerkt

Wij weten niet beter of de verfijnde geur van het lelietje van dalen wordt gebruikt voor parfums maar niets is minder waar. De plant is te teer om te verwerken en er wordt geen etherische olie uit de plant gewonnen. De geur van het lelietje van dalen zoals wij die kennen wordt samengesteld uit synthetische geuren, nagemaakte geuren dus. Het aroma is populair en wordt veel gebruikt voor parfums en cosmetica zoals zeep en crèmes. Ook als luchtverfrisser en in geparfumeerde olie voor olielampjes komen we de geur tegen.

De toepassing van het lelietje van dalen

In het voorjaar worden lelietjes van dalen verwerkt in bloemstukjes, bruidsboeketten en bruidscorsages en ze zijn heel geschikt om kleine vazen mee te vullen. Door de ingetogen kleur van de bloemen worden ze ook toegepast in rouwboeketten. In de literatuur en poëzie speelt het lelietje een belangrijke rol, de afbeelding kom je tegen op serviesgoed, borduurwerk en Engels porselein. In Engeland heet de plant: "The lilly of the valley".

Le muguet

Bekende lelietje-van-dalenparfums

• Diorissimo van Dior (1956)
• Pleasures van Estée Lauder
• Muguet de Bonheur van Caron
• Le muguet van Annick Goutal
• Anaïs Anaïs van Cacharel
• Le muguet van Guerlain; alleen te koop op 1 mei

Omdat de plant woekert is niet iedereen blij met de lelietjes van dalen, maar de klokjes zijn schattig om te zien en ze ruiken heerlijk zoet en fris. Het voorjaar is niet compleet zonder.