Brandblusser & Rookmelder (Brandbestrijding)

Brand komt helaas vaak voor en heeft een vernietigend effect. Jaarlijks eisen branden talloze slachtoffers. Veel mensen zien het als ‘ver van mijn bed’, maar brand kan iedereen overkomen. Brand of ernstige brandschade is voor een groot gedeelte te voorkomen door brandbestrijdingsmiddelen in huis te hebben. Anti-brandmaatregelen en brandbeveiliging: blusdeken, rookmelders en diverse types brandblussers (halonblusser, BCF, CO2 droogpoeder, schuimblusser) worden in dit artikel besproken.

Brandbestrijding - Blusdeken Brandblusser Rookmelder

Het is nuttig en belangrijk om rookmelders , een blusdeken en draagbare blusapparaten van minimaal 2 kg standaard in huis te hebben. Laat je goed voorlichten wanneer je overweegt om een brandblusser aan te schaffen.

Blusdeken of Branddeken

Een blusdeken of branddeken is makkelijk verkrijgbaar en goedkoop in aanschaf, maar kan een wereld van verschil maken. De blusdeken is gemaakt van onbrandbaar materiaal en dekt vlammen af, waardoor de brand stikt. Een branddeken is geschikt om een losstaand object te doven indien er brand ontstaan is. Het beste voorbeeld is de vlam in de pan. Wanneer de vlam in de plan staat, meteen de blusdeken eroverheen spreiden (of de deksel op de pan en niet met water blussen zoals veel mensen denken, zie verder Brand Preventie Tips (Woning). Een blusdeken van 180 x 180 cm is geschikt voor beginnende kleine brandjes en gebruik in huis, caravan. boot, keuken of barbecue, smeulende prullenbak, tv etc. Indien kleding van een mens of een dier in brand raakt, is een blusdeken een probaat middel. De blusdeken kan iemand redden door deze helemaal om hem of haar heen te slaan. Het is het beste om de blusdeken standaard in de keuken te bewaren, mede omdat de vlam in de pan de nummer 1 is van het ontstaan c.q. oorzaak van brand.

Blusmiddel Waterslang

In het algemeen allereerst: Wees bij brand heel erg op je hoede voor rook. Omdat rook giftig is, loop je hierdoor een groter risico c.q. groter gevaar dan bij vuur. Onderneem dan ook pas een bluspoging als je echt zéker weet dat de situatie relatief veilig is. Het eenvoudigste blusmiddel is water, hetgeen ook bijna altijd wel aanwezig is. Water koelt de brand af. Het beste is om met een lange tuinslang alle vertrekken in huis te nat te spuiten (indien mogelijk en te bereiken). Er zijn ook officiele brandslanghaspels te koop, waarmee je standaard een waterslang in de gang of hal kunt installeren).
(Noot: gebruik nooit water bij brandende vloeistoffen zoals bij de vlam in de pan, zie Brand Preventie Tips (Woning).

Brandblusser Brandblusapparaat

Met een brandblusser kun je een beginnende brand in de kiem smoren. De blusser moet een inhoud van tenminste 2 kg hebben. Brandblusapparaten zijn met poeder of met BCF (broomchloordifluormethaan) gevuld. Met een symbool staat aangegeven voor welke branden ze zijn bedoeld:

• A branden (kernbranden met een vaste vloeistof)
• B branden (vloeistofbranden)
• C branden (gasbranden)

Brandblussers - Diverse types

Er zijn verschillende soorten brandblussers, de belangrijkste zijn:

• Halonblussers (BCF)
• Droogpoederblussers
• Koolzuursneeuwblusser (CO2-blussers)
• Schuimblussers

BCF Blusser

BCF blussers zijn vooral geschikt voor vloeistofbranden en van onder spanning staande apparatuur. BSF laat geen rommel achter, maar er kunnen wel giftige verbrandingsproducten bij ontstaan.

Poederblusser

Poeder is na blussen moeilijk te verwijderen en tast metaal aan. Een poederblusser is geschikt voor alle branden in de woning en is ook goed om in de auto te hebben.

Schuimblusser

Een schuimblusser is gevuld met water en schuimvormend middel. Ook hier is een minimale inhoud van 2 kg aanbevolen. De brand verstikt (en koelt) doordat de schuimblusser een schuimdeken op het vuur aanbrengt. De schuimblusser is vooral geschikt voor het blussen van brandende vloeistoffen en vaste stoffen.

Koolzuursneeuwblusser

Een koolzuursneeuwblusser c.q. CO2- blusser is een ‘schoon’ blusmiddel dat geen sporen achterlaat. CO2 (kooldioxide) verdringt zuurstof, waardoor de brand stikt. De CO2-blusser is geschikt voor alle branden in de woning. Deze blusser kun je het beste binnen gebruiken, daar CO2 snel vervliegt, maar pas wel op voor verstikkingsgevaar in kleine ruimtes.
De Koolzuursneeuwblusser is met name geschikt voor situaties in ruimtes met apparatuur die gevoelig is voor nevenschade door blusstoffen, schakelkasten, computerruimtes, e.d. (bijvoorbeeld: kleine horecagelegenheden, technische ruimtes, kleine computerruimtes).

Brandblusser Goed Gebruiken

• Neem de gebruiksaanwijzing van je blusapparaat na aanschaf meteen door en laat hem regelmatig controleren door een vakman (maak hierover bij aanschaf afspraken met de leverancier). Het is belangrijk om, indien je een blusapparaat in huis hebt, zeker te weten dat deze nog werkt, zodat je niet voor verrassingen komt te staan op het moment dat deze echt nodig is.
• Indien het blusapparaat gebruikt is, dient het meteen weer gevuld te worden (óók als het toestel nog niet helemaal leeg is)
• Het is belangrijk om een brandblusser op juiste wijze te gebruiken, daar deze anders eerder het vuur aanwakkert dan dooft. Belangrijk is om niet in de vlammen te spuiten, maar erboven
• Bij het gebruik van een brandblusser is het belangrijk om met de brandblusser de vuurhaard zo dicht mogelijk te naderen en dan pas met blussen te beginnen
• Stop de blusstraal als er geen vlammen meer te zien zijn.
• Wees niet bang om ook een autobrand te blussen; de kans op ontploffing is nihil.
• Blus buitenshuis altijd met de wind mee.

Rookmelders van Levensbelang

Een rookmelder doet letterlijk wat zijn naam zegt; hij meldt dat op een bepaalde plaats rook is. Niet de brand zelf, maar de rook is doodsoorzaak nummer 1 bij brand. De rook die bij brand ontstaat, bevat namelijk verbrandingsproducten, waaronder giftige gassen zoals koolmonoxide. De brandweer beveelt rookmelders aan, daar ze branden al in een zeer vroeg stadium signaleren. De plaatsing van brandmelders is heel belangrijk en kan mensen- en dierenlevens redden. Overdag zijn mensen vaak zelf nog in staat om brand te signaleren c.q. te ruiken. Met rookmelders kunnen ook ’s nachts bewoners van een huis gewaarschuwd worden, zodat een brand hen niet kan overvallen. Rookmelders waarschuwen je tijdig voor de gevaren van brand en rook en zijn dan ook van levensbelang.

Werking van een Rookmelder

Een rookmelder kan brand in een vroeg stadium detecteren, daar de melder rook of roetdeeltjes 'ziet' of 'voelt', en hierdoor alarm slaat met een doordringend geluidssignaal. Dit vroegtijdige signaal geeft je de mogelijkheid jezelf en je huisgenoten of gezin in veiligheid te brengen en de brandschade te beperken. De meeste rookmelders werken op batterijen en treden in werking onafhankelijk van stroom van het lichtnet, dag en nacht. De meeste rookmelders -van goede kwaliteit- geven zelf ruim van tevoren een indicatie dat de batterij vervangen moet worden.

Soorten Rookmelders en CO2 melder

Er zijn verschillende soorten rookmelders. Voor gebruik in huis zijn er twee typen die even effectief zijn en het meest geschikt:

• de ionisatierookmelder reageert iets sneller op branden met vlammen en fijne rookdeeltjes
• de optische rookmelder ontdekt iets eerder smeulbranden en grotere rookdeeltjes

Er bestaan ook CO2-melders. Dit zijn géén rookmelders, maar ze signaleren gevaarlijke concentraties koolmonoxide. Koolmonoxide komt vrij bij brand, maar ook bij slecht brandende (gas)kachels, geisers en cv-ketels. Voornamelijk in woningen met (gas)kachels is een CO2-melder een belangrijke aanvulling op de rookmelder(s).

Geschikte Plaatsen Rookmelders

• Plaats op elke verdieping van het huis minimaal één rookmelder. Beter c.q. de beste brandbeveiliging is plaatsing in elk vertrek waar regelmatig iemand komt (woonkamer, slaapkamers en ruimtes waar elektrische apparatuur staat).
• Indien je maar één rookmelder hebt, plaats deze dan in de ruimte waar de meeste (slaap)kamers op uitkomen; meestal boven in het trapgat op de slaapverdieping, maar liefst bij elke trap.
• Plaats ze op een plek waar de werking niet door ventilatoren, radiotoren, verwarmingstoestellen of warmtebronnen kunnen worden beïnvloed (kans dat de rook de melder niet bereikt)
• Plaats rookmelders niet in of bij de keuken, de badkamer, de garage, de open haard of andere plekken waar damp of rook is in de ruimte zelf
• Bevestig de rookmelder aan het plafond, maar niet te dicht bij een zijmuur en niet in een hoek of nok. Plaats ze niet in een dode hoek of achterin een gang. Daar op deze plekken bijna nooit brand uitbreekt, slaat de melder ook niet aan in het allereerste begin.
• Wie maximale brandveiligheid en bescherming wil, moet aan het plafond van elk vertrek een rookmelder bevestigen.

Aanschaf en Onderhoud Rookmelders

Rookmelders zijn te koop in speciaalzaken, doe-het-zelf-zaken en warenhuizen. Je kunt beter een goede dan een goedkope kopen, daar dit een schijnzekerheid kan geven. Je veilig wanen, maar dat dit wegens een kwalitatief slechte rookmelder niet echt het geval is, kan nog bijna gevaarlijker zijn dan zonder rookmelder. Koop alleen rookmelders die voorzien zijn van het Goedmerk of het Engelse keurmerk BS 5446 Part I. Je kunt ook een deskundige of adviseur raadplegen om een advies op maat te maken (tegenwoordig heeft b.v. ook Nuon een basispakket huisbeveiliging tegen inbraak, brand en lekkage).
Test de rookmelders maandelijks en maak ze minstens eens per jaar stof- en vetvrij, maar bij voorkeur vaker.

Zie voor tips tegen brand in huis, om brand voor te zijn c.q. brandveiligheid, verder het artikel Brand Preventie Tips (Woning).

Brandveiligheid Gebouwen Bedrijven

Voor brandveiligheid in grotere gebouwen, bedrijven of scholen zijn de bovengenoemde maatregelen vaak niet afdoende. Voor aantal en plaatsing van draagbare blustoestellen bestaan in Nederland geen wettelijke regelingen. De richtlijn of het advies is: per 250 m2 vloeroppervlakte of gedeelte daarvan één blusmiddel, waarbij de maximale loopafstand tot het blusmiddel niet meer dan 30 meter mag bedragen. Wanneer een ruimte kleiner is dan 100 m2 vloeroppervlakte dan is één blustoestel voldoende. Is de totale vloeroppervlakte meer dan 250 m2 dan moet het gebouw voorzien zijn van brandslanghaspels.

Er bestaan verschillende mogelijkheden voor brandpreventie en brandveiligheid in gebouwen, zoals Sprinklers en Waterblussystemen, Aquamist, Watermist en Blusgassystemen.