Kleuren spreken een taal

Wat is de wereld zonder kleur? Of we nu wel of niet de trends volgen, de wereld is bomvol kleur. Met de natuur als inspiratiebron blijven kleuren en kleurcombinaties eindeloos fascineren. Warm of koel, zacht of fel, rustig of stimulerend. We zien het, we voelen het. Ook jij wordt elke dag door kleuren beïnvloed. Met je inrichting en kleding geef je uiting aan je gevoel. Zo verander je zelf de wereld en reageert de wereld op jou. Kleur inspireert. En elke kleur spreekt zijn eigen, unieke taal.

De macht van kleuren

In onze huidige tijd zijn kleuren voor iedereen toegankelijk. Recente ontwikkelingen zoals kleurentelevisie, kleurenfotografie en kleurenprints zorgen ervoor dat we onze kamer niet meer hoeven te verlaten. We worden met zijn allen continu blootgesteld aan kleurrijke beelden, die voor de mensen twee generaties geleden nog niet bereikbaar waren. Kleur heeft een ontzagwekkende invloed op ons leven, soms gaat dat onbewust. Reclamebureaus kennen de macht van kleuren. Ze besteden vrachten geld aan de keus van kleuren die het grote publiek zullen moeten aanspreken. Want kleuren zijn een uiting van gevoelens en waarden, hebben de mogelijkheid om de omgeving te veranderen, reacties op te wekken en te inspireren. Kleuren spreken, zijn daarom een deel van onze cultuur en onze persoonlijke ervaringen. Door kleur geven we uiting aan onze creativiteit.

Kleuren in samenhang

Kleuren worden nog veel krachtiger in samenhang. Kleurencombinaties nodigen je uit om eindeloos gefascineerd te zijn. Zo zijn er subtiele kleurencombinaties waarin kleuren andere kleuren ondersteunen, simpele grafische contrasten waar een of meerdere kleuren opvallen tegen een contrasterende achtergrondkleur en magische combinaties waarin kleuren opvallend goed naar voren komen. De namen die mensen aan kleuren geven openbaren heel veel. Zo worden er vele associaties met de natuur gelegd. En dat is niet verbazend want de natuur is de grootste inspiratiebron voor diegenen die nieuwe namen voor kleuren zoeken. Kleur begint bij natuur!
Groen relaxt omdat het ons doet denken aan een fris weiland of een mooi bos. Blauw is hemels en waterig, denk aan de lucht en de zee. Geel is warm en positief, zoals de zon. En rood wijst ons op gevaar, een accent, een signaal. Pas op voor de giftige bessen, maar zie daar die rode klaproos in bloei! Door te reizen komen er kleur-ervaringen bij. De ervaring van nieuwe landschappen met een andere lichtval kan onze hele waarneming van kleuren veranderen. Bij thuiskomst zien we onze vertrouwde kleuren weer met een frisse blik. Seizoensveranderingen hebben een dergelijk effect.

Karakter, cultuur, mode

Kleuren beïnvloeden ons humeur en onze stemming, maar hoe het precies werkt weet men nog steeds niet. Wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van kleuren is dan ook niet goed uit te voeren. Hoofdredenen zijn de wisselende emoties van mensen en hun verschillende karakters. Mensen kunnen na verloop van tijd anders tegen een bepaalde kleur aankijken dan eerst. Zo is je lievelingskleur van vroeger waarschijnlijk niet je favoriete kleur van nu. Ondanks deze individuele kijk op kleuren zijn er een aantal algemene en universele reacties op kleuren. En dan zijn er de cultuurverschillen, de invloed van religies en folklore. Culturen hechten verschillende betekenissen aan een bepaalde kleur en ook in westerse samenlevingen verschillen deze waarden. Om het nog moeilijker te maken zijn kleuren onderhevig aan mode. Welke kleur(en) over twintig jaar 'in' zijn, is nu nog een raadsel. De algemene en wereldwijde impact per kleur lees je hieronder.

Rood, extreem en intens

'Vandaag is rood gewoon weer liefde tussen jou en mij'
Rood wordt in verband gebracht met de liefde, rijke emoties, strijd, hartstocht, energie, moed, actie en lichamelijke kracht. Maar rood is ook de kleur van gevaar, angst, jaloezie, prostitutie, schade, zelfs moord. Je ziet rood ook als seinkleur en bij de brandweer. Rode auto's zijn nog steeds een gewild object voor dieven, en een rood interieur trekt zodanig de aandacht dat perfectie wel vereist is. Omdat rood zo overheerst kan de kleur in een kamer beter enkel als accent worden toegepast. Wie energieloos en moe is, maakt met rood om zich heen een goede keus.
Rood activeert, brengt de nodige onrust die je op gang helpt en verbetert je humeur. Misschien stralen de sterren op de rode loper wel puur om het rood ;). Draag je rode kleding dan val je gegarandeerd op, maar niet altijd in positieve zin. Onbewust is rood ook aanstootgevend. Deze kleur kun je dus beter vermijden als je in een conflict belandt, onderhandelingen moet voeren of naar een sollicitatiegesprek gaat. Wil je juist de blikvanger op een feest zijn, draag dan rood. Weet dan wel dat je vele jaloerse blikken zult krijgen. Kinderen houden vaak van rood.

Geel, zonnig en overweldigend

'I can't believe I see, a hundred yellow ribbons 'round the ole oak tree'
Geel is de kleur van de zon, geluk, glorie, Pasen, optimisme, levendigheid en vreugde en combineert goed met andere kleuren. De kleur valt erg op omdat het van alle kleuren het meeste licht bevat. Daarom zie je geel terug als signaalkleur in het verkeer en de techniek, maar ook in de reclame. Geel wordt gebruikt als men de aandacht op iets wil vestigen. Toch zit er een schaduwkant aan geel. In vooral geel ingerichte ruimten worden mensen juist kwaad en baby's huilen er vaker en meer. En geel is ook nog eens de kleur van de lafheid en de nijd. En wist je dat je ogen van alle kleuren die er zijn het meeste moeite hebben met geel? Teveel geel is overweldigend en confronterend, dus moet het altijd gedoseerd worden. Pas ook op met de combinatie geel en zwart, deze staat voor gevaar. Denk bijv. aan bijen en wespen en sommige slangensoorten. Wil je je juist goed kunnen concentreren neem dan gele verf of gele meubels. Geel verscherpt het verstand en versnelt je metabolisme. En net als rood is geel goed om de aandacht te trekken.

Blauw, vredig en hoopgevend

'So long, it was so long ago, but I've still got the blues for you'
Blauw is een van de populairste kleuren, de kleur van de hemel, oceaan, 'blue jeans'. De kleur wordt geassocieerd met kalmte, rust, hoop, harmonie, oprechtheid, oneindigheid, inspiratie, goddelijkheid, meditatie en vrede. Het omgekeerde effect van rood. Blauw wordt door het rustgevende effect vaak toegepast in slaapkamers, maar pas op: Teveel blauw voelt koud en maakt depressief. Denk aan de 'blues', een en al droefheid en melancholie. En dat terwijl blauw toch ook een zeer productief effect heeft. Zo laten studies zien dat gewichtheffers zwaardere gewichten kunnen tillen als de ruimte blauw is. En modeconsulenten adviseren blauwe kleding bij belangrijke gesprekken zoals sollicitaties, omdat de kleur loyaliteit, ijver en verantwoordelijkheid uitstraalt. Neem dan vooral donkerblauw om nog serieuzer over te komen. Ben je ten slotte opgefokt en onrustig, omring je dan gewoon met veel blauw, zowel in interieur als in kleding. Blauw kalmeert.

Groen, natuurlijk en kalm

'It's good to touch the green, green grass of home'
Groen is de mix van blauw en geel. Groen is zonder twijfel de kleur van het leven. Van de natuur, uitgestrekte bossen, bomen, planten, struiken en gras. Ondanks dat je lievelingskleur misschien iets anders is, houden je ogen het meest van groen. Groen verbetert zelfs je hele gezichtsvermogen. De kleur geeft kalmte dus wordt het veel gebruikt in wachtkamers en in ziekenhuizen. Ook bijvoorbeeld voor mensen die wachten voordat ze op tv komen zijn er 'green rooms' die de zenuwen in bedwang moeten houden.
Groen staat voor hoop, groei, prilheid, frisheid, versheid, lente en toekomst. En die laatste reden sluit aan bij de milieubewegingen die vaak gebruiken maken van de kleur groen. In de Middeleeuwen had groen nog een andere betekenis: bruiden droegen groen als symbool voor vruchtbaarheid. Draagt iemand in de huidige tijd donkergroen, dan is hij wellicht vermogend en conservatief. En wat te denken van het veilige groene verkeerslicht? Omring je met groen als je een prettige woonomgeving wilt. Laat groen weg, en je mist iets... Groen leeft.

Roze, romantisch en vrouwelijk

'Pink, it's my new obsession'
Je krijgt roze als je rood en wit mengt. Roze is een romantische, lieflijke, zoetsappige kleur die doet denken aan meisjesbaby's, kleren voor meisjes en vrouwen, meisjeskamers en make-up. Jonge meisjes zijn dan ook meestal gek op roze. Roze is kalmerend, brengt vreugde en onderstreept het 'vrouw zijn'. Roze in het interieur heeft een dromerig effect, laat zien dat je durft en lak hebt aan regels. Roze maakt blij. Mannen durven nauwelijks aan roze, maar in de laatste jaren zie je hier en daar een roze overhemd opduiken. Een ongelooflijk sterke associatie ligt er tussen roze en vrouwelijkheid, maar roze heeft zich inmiddels wel een plek verworven als symbool voor homoseksualiteit.

Bruin, echt en solide

'Brown sugar, how come you taste so good?'
Bruin is de kleur van de aarde, van boomstammen, herfstbladeren en een vruchtbare bodem. De kleur staat voor soliditeit, degelijkheid, evenwicht, betrouwbaarheid, intimiteit, echtheid. De kleur van leer en hout. Je denkt bij bruin aan gezelligheid, behaaglijkheid, comfort en geborgenheid, bijv. een 'bruin café'. In negatieve zin staat bruin voor armoede en nederigheid. Vrouwen noemen bruin zelden als hun favoriete kleur, voor mannen ligt dat anders. Bruin nodigt uit maar pas je in huis teveel bruin toe, dan maakt het somber en duf. Wees er dus niet te scheutig mee en gebruik altijd veel verlichting om het bruin tot leven te brengen. En bruine kleding: Wie vaak bruin draagt wordt gegarandeerd geassocieerd met saai. Bruin wordt namelijk gezien als 'veilig': Wie voor bruin kiest zou eigenlijk geen andere kleuren durven te gebruiken. Pas bruin dus altijd bewust toe, en neem de kleur niet omdat je niet weet wat je anders moet nemen. Zorg er voor dat jouw bruin geraffineerd bruin is!

Oranje, warm en vrolijk

'Nederland, oh Nederland, jij bent een kampioen, wij houden van Oranje, om zijn daden en zijn doen'
Oranje ligt tussen rood en geel in. Wereldwijd roept de kleur oranje een associatie op met sinaasappels. In de emotiesfeer roept oranje gevoelens op van plezier, rijkdom, vrolijkheid en opgewektheid. Oranje kent minder symboliek dan andere kleuren maar is in Nederland natuurlijk van bijzondere betekenis. Het staat symbool voor het Nederlandse koningshuis, het nationale voetbalteam en soms voor geheel Nederland. Op Koninginnedag kleurt het hele land oranje. Van boa tot toeter, van hoed tot slinger. Oranje verwarmt.

Paars, rijk en apart

'I only wanted to see you laughing in the purple rain, purple rain, purple rain'
Paars ligt tussen rood en blauw in. Paars is de kleur van koningshuizen, luxe, rijkdom, inventiviteit, spiritualiteit, sensualiteit, passie, een paars kabinet, een 'sophisticated lifestyle' met romantiek en vrouwelijkheid. Maar paars is ook de kleur die in de natuur nauwelijks voorkomt. Om die reden kunnen mensen in paarse kleding er gekunsteld uitzien. Wil je een hippe uitstraling voor je interieur, voeg dan altijd paars toe. Paars gaat depressies tegen, maakt creatief en is de oppepper voor je geest. Paars motiveert. Paars is in de huidige tijd ook een modekleur, maar heeft nog steeds een zweem van 'apart zijn', van originaliteit. De drager laat dan ook zien dat hij over zijn kleding heeft nagedacht. Met paars zeg je eigenlijk: Ik ben wie ik ben. Paars is je handtekening onder je interieur of kledingstuk!

Wit, puur en neutraal

'And so it was later, as the miller told his tale, that her face at first just ghostly, turned a whiter shade of pale'
Bruiden dragen wit en hiermee symboliseren ze onschuld en puurheid. Maar wit is eigenlijk een non-kleur. Het slokt alle andere kleuren op, resultaat: kleurloos. Wit is ook de kleur van de maagdelijkheid, waarheid, tederheid, vreugde en feest. Wit neutraliseert. Wit is heel populair in kleding en interieurs en vereist soms wat lef. Het oogt licht en past overal bij. Ook in ziekenhuizen zie je overal wit vanwege de associatie met sterielheid en reinheid. Wel opgepast met wit, want wit moet ook wit blijven en dat is vaak het probleem! Wit is ook een zomerkleur en in vroegere tijden de voornaamste kleur voor ondergoed. En schilders gebruiken van alle kleuren het vaakst wit. Heb je een donkere kamer, gebruik dan wit. Doe dit nooit teveel, want een geheel wit interieur oogt kil en griezelig. Durf jij op een sneeuwwitte bank te zitten met daaronder een hoogpolig wit tapijt, recht voor je een glanzend witte salontafel met daarop jouw kopje donkerbruine koffie? ;)

Zwart, sterk en stijlvol

'I see a red door and I want it painted black, no colors anymore I want them to turn black'
Zwart is het ontbreken van licht en net als wit eigenlijk geen kleur. Zwart is de kleur van de duisternis, zonde, dood, rouw en depressiviteit, maar ook de kleur van autoriteit, stijl, tijdloosheid, kracht en zelfs onderwerping. Zo dragen priesters zwart om hun onderdanigheid aan God uit te dragen. In de mode komt zwart steeds weer naar voren vanwege het slankmakende effect. Zwarte outfits om kracht uit te stralen zie je ook. Zwart versterkt. In die zin creëert zwart afstand en geeft een - soms opzettelijk - slechte indruk door de associaties met misdaad. Ook bij uitvaarten wordt veel zwart gedragen, juist om te laten zien dat men rouwt. Zwart in het interieur is tricky, want teveel zwart maakt een kamer erg klein, benauwd en confronterend. Bij zwart vallen andere kleuren vaak in het niet, zo sterk is zwart.

Grijs, zakelijk en onopvallend

'These are the eyes that watched him as he walked away, colour them grey'
Grijs ligt tussen zwart en wit in. De kleur staat voor zakelijkheid, onopvallendheid, kleurloosheid, maar ook wijsheid, ouderdom, ernst, kennis en ervaring. In kleding wordt het gezien als zeer gedistingeerd. De kleur grijs is neutraal en combineert goed met vollere kleuren die met grijs intenser worden beleefd. Grijs wijkt. Het heeft een rustgevend effect, en is veelzijdig in zowel interieur als kleding. Tegenwoordig is grijs modieus en elegant en hoeft niet saai te zijn. Grijstinten kunnen zowel warm als koel zijn en de vele nuances maken dat het nog moeilijk kiezen wordt. Pas grijs toe als achtergrondkleur of basiskleur en doe dit ook met je kleding. Enkele basics in grijs kunnen je redden op precies die dagen waarop je niet weet wat je aan moet.

“The purest and most thoughtful minds are those which love color the most.” ~ John Ruskin